نقش استعداد و آموزش در شطرنج

بررسی نقش استعداد و آموزش در شطرنج

از سایت chessbase.com

ترجمه علی قائم مقامی

در ماه ژوئن ما در خواستی را برای شرکت در یک بررسی توسط دکتر روانشناس دانشگاه نیو ساوس ویلز در استرالیا بنام آقای رابرت هاوارد منتشر کردیم . مهم ترین عامل موفقیت در شطرنج چیست ؟ آیا استعداد ذاتی در بازی است ؟ و یا انگیزه و آموزش است و استعداد عامل کم اهمیت تری را دارا می باشد؟ این ها سوالاتی بودند که 581 بازیکن در آن شرکت کردند .

نتایج اولیه بررسی شطرنجی فیده
از دکتر رابرت هاوارد

بازیکنان مورد بررسی حرکات شطرنج را به طور متوسط در 8 سالگی آموخته اند ( استادان حدود 2 سال زودتر شطرنج را فرگرفته اند ) . متوسط سن شروع بازی جدی و شرکت در مسابقات دارای درجه بین المللی 14 و برای استادان 12 بوده است . بیشتر بازیکنان مربی داشته اند . بازیکنان مورد بررسی بطور متوسط 5 یا 6 ساعت در هفته شطرنج مطالعه کرده ولی دامنه آن خیلی گسترده می باشد ( از صفر تا 60 ساعت ) .میزان ساعات مطالعه شطرنج از عوامل مهارت در شطرنج می باشد ولی تنها یک عامل نسبتاً کم اهمیت می باشد .

بیشتر بازیکنان بطور جدی به استعداد ذاتی در شطرنج اعتقاد دارند و اکثراً بر این باورند که 10 بازیکن برتر شطرنج داری ویژگی های منحصر بفردی هستند که تعداد کمی به آن سطح خواهند رسید . هرچند بسیاری معتقدند که مطالعه و تمرین زیاد می تواند یک شطرنج باز را به خواسته هایش برساند . بعضی اعتقاد دارند که تقریباً هر کسی می تواند با تمرین و مطالعه کافی استاد فیده شود .
دیدگاه ها در این که چه چیزی استعداد ذاتی شطرنج است بسیار متفاوت است ولی بعضی عقاید مشترک عبارتند از قدرت تجسم ، ضریب هوشی بالا ، حافظه قوی ، خلاقیت ، انگیزه بالا ، اراده قوی برای پیروزی ، کنترل احساسات و ثبات ذهنی و روانی .
استاد بزرگان احتمالی حدود 390 بازی در مسابقات مورد تایید فیده انجام می دهند ؛از مسابقات اخذ درجه برای ورود به فهرست تا گرفتن عنوان های استادی . این بازیکنان در هر جایی بازی نمی کنند بلکه در سطوحی که فرصت جدی گرفتن عنوان استاد بزرگی را داشته باشند .
حدود دو/ سوم بازیکنانی که بیش از 900 بازی انجام داده اند در گرفتن عنوان استاد بزرگی موفق بوده اند . با این وجود آنهایی که بیش از 740 بازی بدون اخذ درجه استاد بزرگی انجام داده اند بطور متوسط به مانع غیر قابل عبور در سطح 2400 برخورد کرده اند .
تحلیل داده های ریتینگ بازیکنان که بیش از 900 بازی در مسابقات دارای درجه فیده شرکت کرده اند نشان می دهد که 10 بازیکن برتر از ورودی فهرست قابل شناسایی هستند . آنها بطور متوسط در سن کمتری داری درجه شده اند و عنوان استاد بزرگی را در سن کمتری و سریعتر اخذ کرده و در فهرست درجه بین المللی بازیکنان سریعتر از سایر استاد بزرگان صعود کرده اند . اغلب برای باورند که بازی در مسابقات دارای ریتینگ و مطالعه بطور یکسان در ایجاد مهارت نقش مهم دارند .

جهت دیدن متن کامل مقاله به زبان انگلیسی اینجا را کلیک کنید

به نقل از سایت گاردین

Ghaem Maghami-Kuparadze, Iran 2008. White, to play, is about to lose his extra bishop, but he still found a way to win. How?



دانیل کینگ در بخش شطرنج سایت گاردین سوالی را در مورد بازی احسان قائم مقامی ( سفید ) و کوپارادزه ( سیاه ) که در مسابقات دهه فجر 1387 در ارومیه برگزار گردید ، مطرح نموده است که توجه شما را به آن جلب می کنیم
سفید در حال از دست دادن فیل خود می باشد اما او راهی را پیدا کرد تا پیروز شود. اما چگونه ؟

رژیم غذایی مناسب برای شطرنج بازان ( بخش دوم )

از کلیه خوانندگان محترم وبلاگ آموزش شطرنج بدلیل تاخیر در انتشار بخش دوم مقاله رژیم غذایی مناسب برای شطرنج بازان پوزش می خواهم .

تقریباً یک سوم بازیکنان شطرنج ( 23 نفر ) اظهار کردند که از مکمل های غذایی استفاده می کنند. رایج ترین اقلام مورد استفاده ویتامین ها ، مواد معدنی ، اسیدهای آمینه و پروتئین ها بودند . حتی اگر مکمل های غذایی مورد مصرف استاد بزرگان مورد بررسی توسط آژانس جهانی ضد دوپینگ جهانی (WADA) برای استفاده در مسابقات و خارج از آن اجازه داده شوند ، می باید در نظر گرفت که استفاده غلط از این نوع محصولات سلامتمان را بخطرمی اندازد . شواهد علمی حاکی از این است که مقادیر مهمی از این مکمل ها حاوی مواد ممنوعه می باشند که بر روی برچسب های ( لیبل ها ) آنها درج نشده است . علیرغم اختلافات راجع به اجرای کنترل های ضد دوپینگ در شطرنج ، در بعضی رقابت های سطح بالا و مهم ( مثل قهرمانی جهان و المپیادها ) به اجراء گذاشته می شود و بنابر این یک بازیکن شطرنج می تواند بخاطر مصرف مواد ممنوعه بصورت آگاهانه و یا غیر آگاهانه مورد جریمه واقع شود.

سایر عادت های مربوطه بازیکنان شطرنج

با در نظر گرفتن تمرینات ورزشی ، 5/87% اظهار داشته اند که علاوه بر آموزش شطرنج ، فعالیت ورزشی نیزدارند. 4/51% گزارش شده که در یک سطح منظم ( سه بار در هفته و یا بیشتر ) بعنوان قسمتی از تمرینات عمومیشان ورزش می کنند . د رحالی که 1/36% اظهار داشته اند که آن را خیلی کم در طول هفته انجام می دهند و یا گاه و بیگاه به آن می پردازند . 5/12% بقیه اشاره داشتند که اصلاً هیچگونه فعالیت ورزشی ندارند .
استاد بزرگان در گروه آنهایی هستند که بعضی از انواع فعالیت های ورزشی را در سطح منظم انجام میدهند و در این بین شنا ( 19 نفر ) ، دوی سبک ( 15 نفر ) و نرمش ( 14 نفر ) و درادمه فوتبال ، تنیس ، پیاده روی طولانی و دوچرخه سواری از انتخاب های گوناگون آنها می باشد.
فعالیت فیزیکی انجام شده در سطح منظم ، بویژه اروبیک ، می تواند به بازیکن شطرنج به روش های گوناگون کمک کند : شرایط بدن را بهتر کرده ، مقاومت و تولید اندورفین ( ترشحات تولید شده بوسیله بدن که اثر مثبت بر وضعیت احساسی دارند و باعث احساس آرامش می گردند ) را بهبود بخشیده و می تواند اضطراب ، افسردگی ، فشار و استرس را کاهش داده و نیز کمی عمکرد هشیاری (حافظه ، هوش ، خلاقیت ) و انرژی را بهبود بخشیده و هشیاری ذهنی را حفظ کند. انجام ورزش همچنین به حفظ و کنترل وزن مناسب کمک کرده و چربی بدن را کاهش می دهد . ورزش باعث کاهش تجمع لیپید ها (lipids) در خون شده وسطح کلسترول HDL را افزایش می دهد ( « کلسترول خوب » یکی از مبناهای درمان دیابت های Mellitus است و توده های استخوانی را تقویت می کند ) .
در واقع از سالیان پیش تا کنون ، بسیاری از قهرمانان سابق و بازیکنان برجسته شطرنج برنامه هایی را داشتند که تمرینات ورزشی را نیز در برداشت .
در این بررسی سوالی نیز در مورد مصرف تنباکو برای تاثیر منفی شناخته شده این عادت بر وضعیت سلامتی گنجانده شده بود . سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرناک بیماری های قلبی -عروقی مهم است و باعث ایجاد سرطان ریه ، حنجره ، حلق و حفره دهان و اختلالات ریوی و... می گردد . و همچنین این عادت بر مواد مغذی تاثیر منفی دارد . نیکوتین تنباکو امکان استفاده بدن از کلسیم را کاهش داده که باعث پوکی استخوان می شود . همچنین سیگاری ها از کمبود ویتامین هایی نظیر B1 ، B12 ، C و بتا کاروتن و... رنج می برند .
در این پژوهش ، ما در یافته ایم که 3/15% بازیکنان مورد بررسی اظهار داشته اند که سیگاری می باشند .
نتایج و توصییه ها
نتایج این پژوهش اطلاعاتی را درباره ورزش و عادت ها غذایی استاد بزرگان بین المللی ارائه می دهد ولی لازم به توضییح است که تحقیقات بیشتری در مورد این موضوعات مورد نیاز می باشد .
با توجه به این نتایج ، نویسنده توصییه هایی را در مورد عادت های سلامت به ورزشکاران ارائه می کند که می تواند برای بهبود عملکرد ورزشی نیز بکار گرفته شود .
* بازیکنان شطرنج باید سعی کنند هر روز صبحانه بخورند .
* اجتناب ازخوردن غذاهای سنگین و یا غذاهای دیر هضم قبل از بازی باید به عنوان یک عادت همواره مد نظر قرار گیرد . آخرین غذای صرف شده قبل از بازی باید حداقل سه ساعت قبل از آن صرف شود . اگر بازیکنی می خواهد که نزدیک به زمان مسابقه ( مثلاً یک یا دو ساعت قبل ) چیزی بخورد باید از بین میوه ها ( انواع میوه ، سالاد ، آب میوه و کشمش ) ، مشتقات غلات، بیسکوئیت ، شیرینی ماست کم چربی همراه با میوه و غلات ، نوشیدنی های ورزشی انتخاب کند .
* توصیه می شود که طی بازی مایعات مصرف شود و در صورت تمایل بازیکن ( و یا وقتی که مسابقه طولانی می شود ) غذاهای جامد نیز استفاده شود. آب معدنی ، انواع آب میوه ، چای ، قهوه ، نوشیدنی های ورزشی ، مشتقات غلات، انواع میوه ، کشمش ، میوه های خشک ( مثل بادام ) شکلات ، شیرینی ، می تواند مصرف شود . در همه موارد ، مقدار و حجم کمی مصرف شود .
* بهترین استراتژی برای هیدراسیون این است که مقدار کمی در فواصل منظم بجای مقدار زیاد وچند فاصله نوشیده شود و نگذارید تا تشنگی به شما غلبه کند. همین پیشنهاد باید در تمرین های شطرنج و فعالیت های ورزشی دنبال شود . همچنین مهم است تا فعالیت را با هیدراسیون مناسب آغاز کنیم .
* برای بازیکنان شطرنج خوب است تا مقدار زیادی مایعات برای نوشیدن را به طور افراطی در بازی های تمرینی در وضعیت هایی شبیه به تورنمنت ها آزمایش کنند ؛ بدلیل این که مشخص کنند که آیا انتخاب ها و مقادیر قابل تحمل می باشند ( و برای آشنایی با آنها ) . از نوشیدن مقادیر زیاد طی بازی های مهم که منتهی به از دست دادن تمرکز می گردد ، اجتناب کنید . همین رویه باید در غداهای جامد نیز بکار گرفته شود .
* بعضی مشخصات ادرار می تواند وضعیت هیدراسیون را نشان دهد که به بازیکنان راهنمایی خیلی خوبی می دهد . اگر در هر لحظه ای از روز رنگ ادرار زرد تیره شود یعنی این که حجم آن کم است و بوی تندی دارد و بنابراین همه این علائم نشان دهنده این است که شطرنج باز بخوبی هیدراته نشده است و در نتیجه باید حجم زیادی آب و یا مایعات که حاوی آب به میزان قابل توجه باشد ، بنوشد .
* به بازیکنان مطرح و برجسته شطرنج توصیه می شود به مشاوره های تغذیه ای – علمی اعتماد کرده تا از عهده تمام نیاز هایی که شطرنح در سطوح بالا نیاز دارد ، بر آیند . چرا که تغذیه نقش مهمی در عملکرد ورزشی دارد .
* استفاده نامناسب مکمل های غذایی و عمدتاٴ بصورت خودسرانه و یا با نظارت غیر حرفه ای منجر به اختلال درسلامتی شده و منجر به مثبت اعلام شدن کنترل های ضد دوپینگ می گردد. توصیه می گردد بازیکنان شطرنج مکمل ها را تنها توسط پزشکان بعد ازمعاینات کامل مصرف کرده و بازیکنان برجسته تنها در صورتی که در فهرست مواد ممنوعه برای شطرج نباشد ، مصرف نمایند . بازیکنان باید از دستور العمل های جهانی ضد دوپینگ آگاه باشند .فعالیت های ورزشی باید بعنوان جزئی از تمرینات بازیکنان شطرنج در نظر گرفته شود . لازم است تا در آزمایشات قلبی – بالینی پیش از شروع به این تمرینات شرکت کرده و این برنامه باید توسط یک پزشک و یا تمرین دهنده ورزشی طراحی شود .