فهرست جدید ریتینگ دختران شطرنج باز ایرانی (1/1/2009)

فهرست جدید ریتینگ دختران ایرانی

#	Name	Title	Fed	Rating	G	B-Year
1	Pourkashiyan, Atousa	wm	IRI	2273	9	1988
2	Paridar, Shadi	wg	IRI	2250	9	1986
3	Ghader Pour, Shayesteh	wm	IRI	2136	16
4	Salman, Mahini Mona	wf	IRI	2088	11
5	Hejazipour, Mitra	wf	IRI	2086	14	1993
6	Navabi, Shirin	wf	IRI	2081	7
7	Hakimifard, Ghazal	wf	IRI	2071	18	1994
8	Tajik, Sareh		IRI	2018	6	1989
9	Bayat, Shohreh	wf	IRI	1976	8	1987
10	Khalaji, Hanieh		IRI	1930	3
11	Alavi, Homa		IRI	1904	16
12	Hemmatizadeh, N		IRI	1877	7
13	Rahimi, Tara		IRI	1865	12
14	Afshar, Niusha		IRI	1850	1	1994
15	Khademalsharieh, Sarasadat	wf	IRI	1811	8
16	Bagheri Taleghani, Nadia		IRI	1784	4
17	Derakhshani, Dorsa		IRI	1781	18	1998
18	Hakimifard, Raana		IRI	1778	2	1996
19	Moradi, Kimia		IRI	1765	10	1996
20	Mahboobi, Shiva		IRI	1744	17
21	Arnavaei, M.		IRI	1683	0
22	Shadin, Sepideh		IRI	1661	13
23	Shirvani, Elham		IRI	1601	0
24	Ghaemmaghami, Pegah		IRI	1580	13
25	Chavoshi, Mina		IRI	1530	13
26	Afshar, Darya		IRI	1428	13
26	Bolhasani, Mobina		IRI	1428	13

راز برتری مردان بر زنان در شطرنج

بررسی منتشر شده توسط انجمن رویال نشان می دهد که برتری مردان بر زنان در شطرنج در سطوح بالا با جمعیت آماری ( تعداد بازیکنان ) قابل توجیه است . بدلیل این که مردان بسیار بیشتر از زنان بازی می کنند در نتیجه نفرات بیشتری در سطوح بالا خواهند داشت .
زنان در بسیاری از کارها از مردان بهتر هستند ولی بر اساس گزارش منتشره توسط انجمن رویال ، شطرنج یکی از آنان نیست . نیازی به توضییح نیست که موضوع تفاوت های جنسی ، موضوعی بحث بر انگیز است . آنهایی که می خواهند دلیل بیاورند مردان از زنان باهوش ترند شطرنج را بعنوان یکی از دلایل خود ذکر می کنند . اگرچه دختران نیز ظاهراً می توانند بازی کنند ولی تاکنون هیچ زنی قهرمان دنیای شطرنج نبوده است . اما قبل از این که به دلایل بیولوژیکی و یا فرهنگی نگاه کنیم ، دانشمندان می گویند شما نیاز به آمار دارید .
به بازیکنان مطرح شطرنج بر اساس میزان عملکردشان مقابل سایر بازیکنان ریتینگ داده می شود . بنابراین دانشمندان ریتینگ 100 بازیکن برتر مرد و 100 بازیکن برتر زن از آلمان را مقایسه نموده اند . آنها دریافته اند که مردان عملکرد بهتری نسبت به زنان داشته اند . هرچند این اختلاف تقریبا بطور کامل با آمار قابل توجیه است یعنی این که هرچه جامعه ای بزرگتر باشد ، امتیازات بیشتری نصیبش می گردد . و چون مردان بسیار بیشتر از زنان بازی می کنند درنتیجه بهترین بازیکنان مرد از بهترین بازیکنان زن پراکندگی بیشتری دارند . در صورتی که زنان بیشتری بازی کنند تعدادی از آنان می توانند به سطوح بالا دست یابند .

منبع : سایت فدراسیون جهانی شطرنج

درخواست تعویق مسابقات رده های سنی

با سلام حضور کلیه عزیزان نظر به اهمیت موضوع درخواست تعویق مسابقات رده های سنی قهرمانی کشور در بهمن 87 نامه ای از طرف سایت آچمز خطاب به جناب آقای مداحی رئیس محترم فدراسیون شطرنج تنظیم شده که افرادی که بدلایلی موفق به امضا بصورت حضوری در خواست مذکور نشده اند خواهشمند است در قسمت ارائه نظرات با نام و نام خانوادگی حقیقی ، موافقت خود را با این درخواست اعلام نمایند.

متن نامه تنظیم شده از طرف سایت آچمز به شرح ذیل می باشد :

بسمه تعالی

ریاست محترم فدراسیون شطرنج جمهوری اسلامی ایران
جناب آقای دکتر مداحی
با سلام وتقدیم احترام
با آرزوی سلامتی و توفیق روز افزون برای جنابعالی در پیشبرد اهدافتان در فدراسیون شطرنج، این نهاد پر اهمیت فرهنگی _ ورزشی . امضا کنندگان زیر که همگی از اولیا و مربیان شطرنج بازان نونهال و نوجوان برجسته تهران هستند از آن ریاست محترم تقاضا دارند که با عنایت به دلایل ارائه شده ذیل ترتیبی اتخاذ فرمایند تا مسابقات قهرمانی رده های سنی کشور از بهمن به تعطیلات نوروز یا پس از امتحانات خرداد ماه دانش آموزان تغییر یابد.
۱) نیمه دوم دی ماه فصل برگزاری امتحانات دانش آموزان است که عملاً امکان آماده سازی و انجام تمرینات لازم برای آنان جهت شرکت در مسابقات وجود ندارد. ضمن آنکه دانش آموزان مدتی را از محیط درس و مدرسه غیبت خواهند داشت . برخی از نونهالان و نوجوانان شطرنج باز نیز خود را جهت شرکت در آزمون استعدادهای درخشان که در نیمه اول اسفند برگزار می شود آماده می کنند ،که به ناچار بدلیل نزدیکی تاریخ تعیین شده در بهمن ، از شرکت در مسابقات قهرمانی کشور محروم خواهند شد .
۲) بهمن ماه فصل سرما و احتمالاً بارش های شدید برف و باران خواهد بود و با وضعیت نامساعد جوی و راهها و حمل و نقل قطعاً به این مسئله اذعان خواهید داشت که برای خانواده ها بسیار سخت و همراه با بیماری های احتمالی خواهد بود.
۳) اکثر خانواده ها به جز فرزند شطرنج باز دارای دانش آموزان خردسال دیگری نیز می باشند که امکان مسافرت و همراهی آنان با والدین در زمان مدرسه سخت و یا نا ممکن می نماید در غیر این صورت نیز جدا بودن آنان از خانواده در این شرایط یقیناً بر بچه ها تاثیرات سوء خواهد داشت.

۴) با توجه به تراکم برگزاری مسابقات از نیمه دی تا پایان بهمن ماه ( قهرمانی رده سنی استان ، قهرمانی رده سنی کشور ، جام دهه فجر ، جام خزر ) و تمایل خانواده ها جهت شرکت در مسابقات و با توجه به برگزاری هر مسابقه در گوشه ای از کشور و عدم وجود زمان کافی جهت آماده سازی نوجوانان توسط مربیان و مشکلات تحصیلی آنان ، عملاً امکان شرکت مطلوبشان در مسابقات گرفته می شود در حالیکه در سایر اوقات سال تراکم مسابقات بسیار کمتر می باشد .

۵) فاصله زمانی ماه بهمن تا مسابقات آسیایی و جهانی بسیار زیاد است ودر این فاصله تغییرات زیادی در میزان آمادگی مدال آوران اتفاق خواهد افتاد، بطوری که بررسی نتایج شرکت کنندگان ایران در مسابقات رده های سنی آسیا و جهان نشان می دهد که اکثر افراد قهرمان کشور نتایج مطلوبی کسب نمی کنند و شرکت کنندگان آزاد نتایج بهتری دارند.

در خاتمه از حسن نیت و همراهی جنابعالی تشکر نموده و درخواست داریم دستورات لازم را به مسئولان مربوطه ابلاغ نمایید.

صمیمانه از لطف و عنایت شما سپاسگزاریم

ومن ا... توفیق

·

آخر بازی های پایه ای رخ (3)

وضعیت لوسنا

دیاگرام 1

شاه در جلوی پیاده فیل

این دیاگرام به وضعیت لوسنا مشهور است که سفید در آن به پیروزی می رسد . تنها امید سیاه این است که به شاه سفید وقتی از پشت پیاده خارج شد ، کیش دهد . سفید با این حرکت به پیروزی می رسد :

1.Rh2+

شاه سیاه مجبور است که به ستون g برود که در این صورت سپری برای شاه سفید در مقابل کیش های رخ سیاه گردد .

1. ... Kg6 2.Kg8

اکنون تنها راه سیاه که می تواند پیاده را از وزیر شدن باز دارد این است که آن را با رخ خود بگیرد . که در هر صورت منجر به شکست سیاه خواهد شد .

دیاگرام 2

وضعیت لوسنا وقتی جالب تر است که شاه سیاه در طرف دیگر پیاده باشد . البته این وضعیت درآخربازی ها به ندرت اتفاق می افتد چون شاه سیاه معمولا بعد از گرفتن پیاده h در ستون h می ماند. ولی برای این که وضعیت لوسنا را بهتر بفهمیم نگاهی به آن می اندازیم .

دوباره سفید با کیش شروع می کند :

1.Rd2+

اکنون اگر سیاه به ستون e برود ، سفید به همان روشی که در قسمت قبل توضییح داده شد به پیروزی می رسد بنابر این سیاه ، شاهش را به ستون c می برد .

1. ... Kc6

سفید شاه سیاه را مجبور کرده است که از پیاده فاصله بگیرد . و اکنون باید حرکت دقیقی را انجام دهد .

2.Rd4

به این کار پل زدن می گوییم . اگر سیاه یک حرکت انتظاری کند .

2. ... Rg2 3.Ke7

و سیاه باید کیش هایش را آغاز کند .

3. ... Re2+ 4.Kf6 Rf2+ 5.Ke6 Re2+

تا کنون ، سفید مراقب بوده است تا شاهش را نزدیک پیاده نگه دارد تا از آن حمایت کند و حالا وقت آن است که از آن جدا شود .

6.Kf5 Rf2+ 7.Rf4

این همان پل است (Rf4) که شاه سفید را از کیش های متوالی حمایت می کند . و شاه سیاه خیلی از پیاده دور است تا از وزیر شدن آن جلوگیری کند و سفید می برد .

تعیین مسیر

همانطور که می دانید هدف هر سازمان گرفتن نتیجه است و این نتیجه در صورتی که سازمان بدنبال منافع مادی باشد ، کسب در آمد و در صورتی که سازمان غیر انتفاعی باشد ، نتایج و منافع عام المنفعه است. فدراسیون های ورزشی نیز اگر در حال حاضر کسب در آمد های آنها را در بعضی رشته ها بدیده اغماض بنگریم ( چرا که کسب این درآمد ها صرفا جهت اهداف فدراسیون مربوطه و تامین بودجه مورد نیاز هزینه می شود ) اکثرا بدنبال بسط و توسعه عمومی رشته ورزشی خود و در پی آن پروش استعدادها و نخبگان برای قهرمانی هستند . این قهرمانی در عرصه های آسیایی - جهانی از اهداف اصلی هر فدراسیون است و در صورتی که فدراسیونی جز این نظر دارد باید در برنامه ریزی آن و یا طی مسیر آن فدراسیون شک کرد .

فدراسیون شطرنج نیز نمی تواند جز این اهداف و نتایج بدنبال چیز دیگری باشد . هزینه های فدراسیون ها غالباً صرف هزینه های ملی و قهرمانی می شود و اگر فدراسیونی بسط و توسعه این رشته ورزشی را یکی از برنامه های خود قرار می دهد ، همانا هدف آن شناسایی ، جذب و پرورش استعداد های نخبه برای قهرمانی در رده های ملی است . برای نیل به این مقصود هر فدراسیون نیاز به برنامه ریزی و مدیریت دارد . فدراسیون های ورزشی کشور های غیر پیشرفته معمولاً بدنبال الگو های خاص و امتحان پس داده هستند . مثلاً بعضی فدراسیون های فوتبال در جهان مثل عربستان سعودی ، سیستم برزیلی را برای خود در نظر گرفته است . این که چرا این سیستم را برای خود انتخاب می کند بدلایل خاص خود صورت می گیرد که احتمالاً با توجه اوضاع فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و نژادی کشور خود معمولا نزدیک ترین و موفق ترین سیستم یک کشور را برای خود بر می گزینند . حال باز می گردیم به فدراسیون شطرنج ایران و برنامه ریزی و تعیین سیستم . معمولاٴ این سیستم را در شطرنج مکتب می خوانند و مکتب هایی روسی ، چینی و هندی و ... از مکاتب موفق شطرنج حال حاضر جهان هستند .
در این جا اشاره ای می کنم به این که فرهنگ و عادات هر یک از این کشور ها خاص خود هستند و الگو برداری از این کشور ها ذاتا بد نیست . به هر حال هر یک از این فدراسیون ها با یک برنامه ریزی بلند مدت به این موفقیت رسیده اند و این موفقیت یک شبه حاصل نشده است ولی آیا کپی برداری از این کشور ها و مکتب آموزشی آنها صحیح است و موجب موفقیت ما می شود .
به هر حال ،هر برنامه ریزی و تعیین سیستمی که در فدراسیون صورت گیرد ، حداقل 10 سال زمان نیاز دارد تا نتایج بلند مدت آن پدیدار شود . ولی نتایج کوتاه مدت این برنامه ریزی که احتمال بسیار نتایج بلند مدت کار فدراسیون را نیز عیان خواهد ساخت بین 2 تا 4 سال نمایان می شود . مثلاٴ اگر ما 100 کودک نخبه 6 ساله را در کشور یافته و آموزش های صحیح به آنها بدهیم ( تاکید می کنم آموزش صحیح ) در عرض 2 سال در رده 8 سال و در عرض 4 سال در رده 10 سال نتایج کارآنها را بوضوح خواهیم دید ( از این نیز بگذریم که در حین استعداد یابی در کشور شما می توانید از هر یک میلیون نفر استعداد های خارق العاده ای هم بیابید . نگاه کنید به استعداد های شگرف دور و نزدیک نظیر امیر باقری ، احسان قائم مقامی و سید جواد علوی مقدم که به جرات می گویم اگر این سه عزیز بصورت آکادمیک و اصولی آموزش صحیح می دیدند جزء 20 بازیکن برتر دنیا قرار می گرفتند ) .
اما این مطلب به آن معنا نیست که اگر این کودکان آموزش دیده در مسابقات جهانی مثلاً هشتم و دهم شدند ، فدراسیون ناموفق بوده است . بدون شک در جهان امروز هیچ فدراسیونی نیست که در حال تماشا کردن رقیبان باشد . همه در حال سعی و تلاش هستند و رقابت در این عرصه بسیار سخت تر از سال های دور است . اکنون در رده های سنی بخصوص زیر 12 سال حتی روس ها هم چندان دارای مقام و مرتبت نیستند ولی همین روس ها در سنین بالاتر مثل 16 و 18 نمایش های دلپذیر تری دارند که باید به این نتیجه رسید که طی مسیر در بلند مدت امکان پذیر است و باید صبوری پیشه کرد . گرچه به نوبه خود اعتقاد دارم اگر کار یک فدراسیون بصورت اصولی و صحیح ،بدور از حاشیه و باند بازی و تعیین ضوابط بجای روابط صورت گیرد ، شما ثمره کارآن را هم د رکوتاه مدت و هم در بلند مدت خواهید دید .
حال باز گردیم به موضوع اصلی این مقاله که همان تعیین مسیر و انتخاب سیستم برای آموزش و مدیریت فدراسیون شطرنج است . در مثالی که زدم فدراسیون فوتبال عربستان را انتخاب کردم که مثالی عینی و ملموس است . اما آیا فدراسیون هر کشوری می تواند هر نوع سیستمی را بدلخواه برای خود انتخاب کند . باز هم همین مثال را در مورد فدراسیون فوتبال خودمان بکار می گیرم . یکی از عوامل عدم موفقیت فدراسیون فوتبال ( جدای بحث عدم حوصله مردم و مسئولین و کوتاه مدت بودن مدیریت های فدراسیون فوتبال ) انتخاب های غلط در سیستم آموزش ( تعیین مربیان با سبک های مختلف ) است . در سالهایی نچندان دور حدود 8 سال قبل مربی تیم نوجوانان ایتالیایی ، مربی تیم امید آلمانی و مربی تیم بزرگسالان کروات بودند . شما این آشفته بازار را چه چیزی تلقی می کنید . آیا بازیکنی که در رده های پایین با یک سبک آموزشی مشغول یاد گیری اصول اولیه فوتبال است چگونه می خواهد در رده های بالاتر مسائلی را که در ذهن او حک شده بیرون کرده و آموزش ها و یافته های جدید را در ذهن خود بنشاند .
جدا از آشفتگی های انتخاب مربیان از سبک های مختلف مسئولین فدراسیون ما یک نکته اساسی را نیز در ذهن خود نتوانستند تجزیه و تحلیل کنند . این که ایران فرهنگ ، جامعه و اقتصاد خاص خود را دارد . شما د رجایی می توانید مدیریت صحیح را اعمال کنید که سیستم ها در آن جا تعریف شده باشد و هر چیز در جای خود قرار داده شده باشد . در کشور ما که هنوز در ابتدای راه خصوصی شدن قرار داریم و هنوز این مرزهای دولتی و خصوصی بخوبی از هم تفکیک نشده ، در کشوری که فرهنگ منحصر بفرد ، رواط اجتماعی خاص حاکم است و متاسفانه ورزش در آن هرگز نتوانسته است با سیستمی صحیح راه خود را پیدا کند . چگونه می خواهیم مکتب روسی ، هندی و یا چینی را جایگزین و از آنها در نیل به اهدافمان یاری جوییم . بعنوان مثال کشور های هند و چین دارای مردمی سخت کوش هستند و بخصوص در کشور اول همه افراد موفق با تحمل رنج و مرارت های بسیار به هدف های بزرگ می رسند . حال چگونه می خواهیم همان نحوه آموزش را در کشور خود پیاده کنیم . نگاهی گذرا به کودکان حال حاضر خود و آنها که بکنیم به نکته های بسیاری پی می بریم . شطرنج بازان نونهال و موفق ایرانی که اکنون در شطرنج کشورمان در عرصه رقابت هستند اکثراً در رفاه کامل و نوعی تربیت خاص قرار دارند که اصلاٴ با بچه های 10 سال یا 20 سال قبل قابل مقاسه نیستند . آیا به این کودکان می توان به همان روش که به کودکان هندی آموزش می دهند آموزش داد . اگر همین نگرش را در مورد سیستم های چین و روسیه بصورت فراگیر تر و در عوامل مختلف بررسی کنیم به نتایجی خواهیم رسید که اصولاٴ برای انتخاب این نوع سیستم ها در ایران باید با وسواس نگاه کرد .
کشور ایران در حال حاضر دارای فرهنگ ، جامعه شناسی ، و اقتصاد ... خاص خود است و باید با یک بررسی صحیح ببینیم چه نوع سیستمی در کشور مناسب خواهد بود .
یکی از معضلات عمده فدراسیون ما این است که افراد بدرستی یر سر کار ها نیستند و تقسیم وظایف صحیح صورت نگرفته است . داوران به کار مربیگری مشغولند ، مربیان گاهی بداوری می پردازند . بعضی مسئولین فدراسیون خود هم مربی اند و هم در بیرون مشغول و دغدغه های دیگری نیز در سر دارند . البته شاید هم بدلیل کمبود نیروی نخبه در فدراسیون چاره ای هم جز این نیست .
ولی حداقل کاری که فدراسیون می تواند انجام دهد این است که در عرصه های مدیریتی افرادی را بکار گمارد که با فراغ بال تنها به فکر موفقیت فدراسیون باشند . از افراد چند شغله بخصوص در بخش های مدیریتی و اجرایی پرهیز کند .
روٴسای هیات ها اکثراً دغدغه هایی جز شطرنج دارند و بعضی از آنها این شغل را تنها برای پرستیژ شخصیتی همراه نام خود یدک می کشند .
در حالی که خانواده های شطرنج بازان و بخصوص قشر نونهال و نوجوان کشورمان هزینه های سنگینی را متحمل می شوند آیا نمی شود این هزینه ها را سازماندهی کرد و در جهت مثبت و بهینه ساماندهی نمود تا هم هزینه های این عزیزان به هدر نرود و هم فدراسیون نتایج بمراتب بهتری را در جهت کسب نتایج و منافع بدست آورد . آیا نظارتی بر مدارس شطرنج کشور وجود دارد . این که مثال و نحوه آموزش را در مورد فدراسیون فوتبال زدم در شطرنج نیز کمابیش صادق است . چگونه در یک مدرسه شطرنج به نوآموزان سیستم های باز را در شروع بازی توصیه می کنند و در مدرسه دیگر سیستم های بسته . چگونه در یک مدرسه به نونهالان حرکت پیاده را بعنوان حرکت نخست آموزش می دهند و د رمدرسه ای دیگر حرکت رخ . یا در یک مدرسه شروع بازی تدریس می شود و در مدرسه دیگر آموزش آن را به نوآموزان صحیح نمی دانند . از این دست مثال ها و تناقضات بسیار است و قصد آن ندارم که خدای ناکرده کارکرد این مدارس را زیر سوال ببرم بلکه فقط می گویم چرا باید سیستم های آموزشی در این مدارس یکسان و مدون نباشد . توجه داشته باشید که پرورش یافتگان این مدارس بعدا نمایندگان کشورمان در عرصه های ملی خواهند بود و مربیان در رده ملی باید وقت بسیاری را در اصلاح تفکرات دهنی این کودکان و نوجونان نمایند .
آیا فدراسیون بانک اطلاعاتی د رخصوص شطرنج بازان فعال کشور بصورت جامع تهیه نموده است ( البته منظورم بانکی فراتر از سیستم جامع می باشد ) . آیا تاکنون در مورد روانشناسی در شطرنج پژوهش و یا کار عملی صورت گرفته است . و آیا در مورد نونهالان و نوجوانان شرکت کننده در مسابقات بین المللی به این مقوله توجه می شود ؟ آیا برای یافتن استعداد های شگرف در شطرنج تا کنون ضریب هوشی این عزیزان تعیین گردیده است ؟

تا کنون چند پژوهش در فدراسیون شطرنج از بدو تاسیس تا کنون صورت گرفته است و غیر از بررسی استاد ابراهیم زاده (طراحي و تدوين شاخص هاي ارزيابي مربيان شطرنج ايران ) تاکنون تحقیق دیگری در مورد شطرنج صورت پذیرفته است ؟

سخن و مطلب در این مقوله بسیار است و امید است مسئولین محترم فدراسیون شطرنج کشور عزیزمان با سعه صدر و هم اندیشی و تشکیل اتاق فکر هر روز بیش از روزقبل گامی به جلو برداشته و در این راه شتاب را نیز تا حد توان پیشه کنند تا از کشور های روز دنیا در این خصوص عقب نمانیم.

من بجرات می گویم ، امروزه این موج نویی که در علاقمندی نونهالان و نوجوانان و خانواده های آنان در راه یاد گیری این رشته علمی برداشته می شود اگر بدرستی طی طریق کند شاهد موفقیت های بسیاری برای فدراسیون شطرنج در آینده خواهد بود مشروط به آن که در این راه گام در مسیر درست بگذارد. امروزه شطرنج همانند رشته هایی چون تکواندو ، کشتی و فوتبال از پر طرفدارترین رشته های ورزشی در بین کودکان و نوجوانان است و حیف است که از این پتانسیل موجود استفاده بهینه نگردد.

به امید سرافرازی دلیر مردان ایرانی در همه عرصه ها

از کلیه بازدید کنندگان وبلاگ آموزش شطرنج خواهشمندم که با نظرات و ارائه انتقاد و پیشنهادات سازنده در مورد موضوع این مقاله ما را یاری کنند .

آخر بازی پایه ای رخ (2)

دفاع غیر فعال - پیاده فیل

نوبت سیاه

دفاع غیر فعال - پیاده فیل

این بار دفاع دفاع غیر فعال کاری از پیش نمی برد

1...Rb8 2.Kg6 Rc8 3.f6 Rb8 4.Rh7

با تهدید مات

4...Kg8 5.f7+ Kf8 6.Rh8+

دفاع غیر فعال بکار نمی آید چون این بار سفید فضایی در اختیار دارد تا رخ خود را به جناح دیگر بکشاند که رخ سیاه از این جناح دور می باشد .

آخر بازی های پایه ای رخ

بی تردید آخر بازی هایی رخ بشترین امکان وقوع را در صفحه شطرنج دارند و نظر به اهمیت آنها که در عین ساده بودن بازی دارای دشواری ها و پیچیدگی های خاص خود بوده و یکی از ضروری ترین ابزار های شطرنج بازان و بخصوص نونهالان عزیز کشورمان می باشد . به مرور وضعیت های خاصی از این نوع آخر بازی به کلیه خوانندگان وبلاگ آموزش شطرنج تقدیم می کنیم. باشد که گامی هرجند کوچک در راه خدمت به شما برداشته باشم. از خوانندگان محترم این وبلاگ خواهشمندم با نظرات و پیشنهادات و انتقادات سازنده مرا در این راه یاری نمایند.


علی قائم مقامی

1- وضعیت فیلیدور

نوبت سیاه

در دیاگرام 1 ؛ در صورتی که نوبت با سیاه باشد بازی مساوی است

1...Rb6

سفید نمی تواند شاهش را به جلو ببرد و اگر تلاش کند تا رخ خود را به عرض ششم برساند تا به شاهش اجازه پیشروی دهد ، سیاه با تعویض رخ ها یک وضعیت مساوی را در آخر بازی رقم خواهد زد . و تنها راهی که برای او باقی می ماند پیشروی پیاده با انجام f6 است که تهدید Rg6 در حرکت بعد و ایجاد تهدید مات کردن سیاه را بدنبال خواهد داشت.

اکنون سیاه باید رخ خود را به عقب برگردانده تا بتواند حمله هایی را بصورت عمودی( در ستون ) علیه شاه سفید تدارک بیند .

2...Rb1 3.Kg6 Rg1+

شاه سفیدهیچ راهی برای فرار از کیش های متوالی رخ سیاه ندارد. هیچ خانه ای نیز برای مخفی شدن پشت پیاده وجود ندارد و در صورتی که بخواهد از این کیش های متوالی با عقب نشینی به طرف رخ فرار کند مجبور است که پیاده خود را بدون حمایت رها کند . در این هنگام سیاه می تواند این پیاده را مورد حمله قرار داده و بگیرد.

2- وضعیت فیلیدور با پیاده رخ

نوبت سیاه

در دیاگرام 2 کار سیاه بسیار آسان تر است

بعد از :

1...Rb6

راهی برای پیشروی شاه سفید وجود ندارد و حتی بعد از h6 نیز بازی مساوی است .

د روضعیت بالا سیاه همچنین می تواند با Rb8 بازی را مساوی کند. سپس او رخ خود را به تناوب در خانه های b8 وc8 جابجا کرده و سفید کار خاصی نمی تواند انجام دهد .

هنر آخر بازی (2)

سفید مساوی می کند

1.a5 Rxb4 2.a6!! [2.Rxb4 Kxb4 3.a6 Kb5 4.a7 Kb6 5.Kb8 Rh1 6.a8N+ Kc6-+ 7.Ka7 Rb1-+] 2...Ra1 [2...Rxb6 3.a7=] 3.Rxb4 [3.a7] 3...Kxb4 4.a7 Kb5 5.Kb7=

سفید مساوی می کند

1.Bg2+ Kh2 2.Ne1 a1Q+ 3.Kb7 Kg1 4.Bc6+ Kf1 [4...Kf2 5.Rg2+ Kxe1 6.Bb5=] 5.Bb5+ Kf2 [5...Kxe1 6.Rg2=] 6.Rg2+ Kxe1 7.Kb8 Be5+ 8.Kb7=

هنر آخر بازی در شطرنج (1)

زیبایی های شطرنج در آخر بازی را با هم ببینیم .

سفید می برد

1.Kb8 Rb2+ 2.Ka8 Rc2 3.Rf6+ Ka5 4.Kb7 Rb2+ 5.Ka7 Rc2 6.Rf5+ Ka4 7.Kb7 Rb2+ 8.Ka6 Rc2 9.Rf4+ Ka3 10.Kb6 Ka2 [10...Rb2+ 11.Ka5 Rc2 12.Rf3+ Ka2 13.Rxf2; 10...Kb3 11.Kb7] 11.Rxf2 +-

سفید می برد

1.a5 Bf8 2.Kd5 Bh6 3.g5+ Bxg5 4.Ke4+-

سفید می برد

1.h7 Kg7 2.h8Q+ Kxh8 3.Kf7 Bd8 [3...Be1 4.Kg6 Ba5 (4...Na5 5.Re4) 5.Re4] 4.Ra2 Bc7 5.Kg6 Na5 [5...Ba5 6.Re2] 6.Re2 +-

نقش استعداد و آموزش در شطرنج

بررسی نقش استعداد و آموزش در شطرنج

از سایت chessbase.com

ترجمه علی قائم مقامی

در ماه ژوئن ما در خواستی را برای شرکت در یک بررسی توسط دکتر روانشناس دانشگاه نیو ساوس ویلز در استرالیا بنام آقای رابرت هاوارد منتشر کردیم . مهم ترین عامل موفقیت در شطرنج چیست ؟ آیا استعداد ذاتی در بازی است ؟ و یا انگیزه و آموزش است و استعداد عامل کم اهمیت تری را دارا می باشد؟ این ها سوالاتی بودند که 581 بازیکن در آن شرکت کردند .

نتایج اولیه بررسی شطرنجی فیده
از دکتر رابرت هاوارد

بازیکنان مورد بررسی حرکات شطرنج را به طور متوسط در 8 سالگی آموخته اند ( استادان حدود 2 سال زودتر شطرنج را فرگرفته اند ) . متوسط سن شروع بازی جدی و شرکت در مسابقات دارای درجه بین المللی 14 و برای استادان 12 بوده است . بیشتر بازیکنان مربی داشته اند . بازیکنان مورد بررسی بطور متوسط 5 یا 6 ساعت در هفته شطرنج مطالعه کرده ولی دامنه آن خیلی گسترده می باشد ( از صفر تا 60 ساعت ) .میزان ساعات مطالعه شطرنج از عوامل مهارت در شطرنج می باشد ولی تنها یک عامل نسبتاً کم اهمیت می باشد .

بیشتر بازیکنان بطور جدی به استعداد ذاتی در شطرنج اعتقاد دارند و اکثراً بر این باورند که 10 بازیکن برتر شطرنج داری ویژگی های منحصر بفردی هستند که تعداد کمی به آن سطح خواهند رسید . هرچند بسیاری معتقدند که مطالعه و تمرین زیاد می تواند یک شطرنج باز را به خواسته هایش برساند . بعضی اعتقاد دارند که تقریباً هر کسی می تواند با تمرین و مطالعه کافی استاد فیده شود .
دیدگاه ها در این که چه چیزی استعداد ذاتی شطرنج است بسیار متفاوت است ولی بعضی عقاید مشترک عبارتند از قدرت تجسم ، ضریب هوشی بالا ، حافظه قوی ، خلاقیت ، انگیزه بالا ، اراده قوی برای پیروزی ، کنترل احساسات و ثبات ذهنی و روانی .
استاد بزرگان احتمالی حدود 390 بازی در مسابقات مورد تایید فیده انجام می دهند ؛از مسابقات اخذ درجه برای ورود به فهرست تا گرفتن عنوان های استادی . این بازیکنان در هر جایی بازی نمی کنند بلکه در سطوحی که فرصت جدی گرفتن عنوان استاد بزرگی را داشته باشند .
حدود دو/ سوم بازیکنانی که بیش از 900 بازی انجام داده اند در گرفتن عنوان استاد بزرگی موفق بوده اند . با این وجود آنهایی که بیش از 740 بازی بدون اخذ درجه استاد بزرگی انجام داده اند بطور متوسط به مانع غیر قابل عبور در سطح 2400 برخورد کرده اند .
تحلیل داده های ریتینگ بازیکنان که بیش از 900 بازی در مسابقات دارای درجه فیده شرکت کرده اند نشان می دهد که 10 بازیکن برتر از ورودی فهرست قابل شناسایی هستند . آنها بطور متوسط در سن کمتری داری درجه شده اند و عنوان استاد بزرگی را در سن کمتری و سریعتر اخذ کرده و در فهرست درجه بین المللی بازیکنان سریعتر از سایر استاد بزرگان صعود کرده اند . اغلب برای باورند که بازی در مسابقات دارای ریتینگ و مطالعه بطور یکسان در ایجاد مهارت نقش مهم دارند .

جهت دیدن متن کامل مقاله به زبان انگلیسی اینجا را کلیک کنید

به نقل از سایت گاردین

Ghaem Maghami-Kuparadze, Iran 2008. White, to play, is about to lose his extra bishop, but he still found a way to win. How?



دانیل کینگ در بخش شطرنج سایت گاردین سوالی را در مورد بازی احسان قائم مقامی ( سفید ) و کوپارادزه ( سیاه ) که در مسابقات دهه فجر 1387 در ارومیه برگزار گردید ، مطرح نموده است که توجه شما را به آن جلب می کنیم
سفید در حال از دست دادن فیل خود می باشد اما او راهی را پیدا کرد تا پیروز شود. اما چگونه ؟

رژیم غذایی مناسب برای شطرنج بازان ( بخش دوم )

از کلیه خوانندگان محترم وبلاگ آموزش شطرنج بدلیل تاخیر در انتشار بخش دوم مقاله رژیم غذایی مناسب برای شطرنج بازان پوزش می خواهم .

تقریباً یک سوم بازیکنان شطرنج ( 23 نفر ) اظهار کردند که از مکمل های غذایی استفاده می کنند. رایج ترین اقلام مورد استفاده ویتامین ها ، مواد معدنی ، اسیدهای آمینه و پروتئین ها بودند . حتی اگر مکمل های غذایی مورد مصرف استاد بزرگان مورد بررسی توسط آژانس جهانی ضد دوپینگ جهانی (WADA) برای استفاده در مسابقات و خارج از آن اجازه داده شوند ، می باید در نظر گرفت که استفاده غلط از این نوع محصولات سلامتمان را بخطرمی اندازد . شواهد علمی حاکی از این است که مقادیر مهمی از این مکمل ها حاوی مواد ممنوعه می باشند که بر روی برچسب های ( لیبل ها ) آنها درج نشده است . علیرغم اختلافات راجع به اجرای کنترل های ضد دوپینگ در شطرنج ، در بعضی رقابت های سطح بالا و مهم ( مثل قهرمانی جهان و المپیادها ) به اجراء گذاشته می شود و بنابر این یک بازیکن شطرنج می تواند بخاطر مصرف مواد ممنوعه بصورت آگاهانه و یا غیر آگاهانه مورد جریمه واقع شود.

سایر عادت های مربوطه بازیکنان شطرنج

با در نظر گرفتن تمرینات ورزشی ، 5/87% اظهار داشته اند که علاوه بر آموزش شطرنج ، فعالیت ورزشی نیزدارند. 4/51% گزارش شده که در یک سطح منظم ( سه بار در هفته و یا بیشتر ) بعنوان قسمتی از تمرینات عمومیشان ورزش می کنند . د رحالی که 1/36% اظهار داشته اند که آن را خیلی کم در طول هفته انجام می دهند و یا گاه و بیگاه به آن می پردازند . 5/12% بقیه اشاره داشتند که اصلاً هیچگونه فعالیت ورزشی ندارند .
استاد بزرگان در گروه آنهایی هستند که بعضی از انواع فعالیت های ورزشی را در سطح منظم انجام میدهند و در این بین شنا ( 19 نفر ) ، دوی سبک ( 15 نفر ) و نرمش ( 14 نفر ) و درادمه فوتبال ، تنیس ، پیاده روی طولانی و دوچرخه سواری از انتخاب های گوناگون آنها می باشد.
فعالیت فیزیکی انجام شده در سطح منظم ، بویژه اروبیک ، می تواند به بازیکن شطرنج به روش های گوناگون کمک کند : شرایط بدن را بهتر کرده ، مقاومت و تولید اندورفین ( ترشحات تولید شده بوسیله بدن که اثر مثبت بر وضعیت احساسی دارند و باعث احساس آرامش می گردند ) را بهبود بخشیده و می تواند اضطراب ، افسردگی ، فشار و استرس را کاهش داده و نیز کمی عمکرد هشیاری (حافظه ، هوش ، خلاقیت ) و انرژی را بهبود بخشیده و هشیاری ذهنی را حفظ کند. انجام ورزش همچنین به حفظ و کنترل وزن مناسب کمک کرده و چربی بدن را کاهش می دهد . ورزش باعث کاهش تجمع لیپید ها (lipids) در خون شده وسطح کلسترول HDL را افزایش می دهد ( « کلسترول خوب » یکی از مبناهای درمان دیابت های Mellitus است و توده های استخوانی را تقویت می کند ) .
در واقع از سالیان پیش تا کنون ، بسیاری از قهرمانان سابق و بازیکنان برجسته شطرنج برنامه هایی را داشتند که تمرینات ورزشی را نیز در برداشت .
در این بررسی سوالی نیز در مورد مصرف تنباکو برای تاثیر منفی شناخته شده این عادت بر وضعیت سلامتی گنجانده شده بود . سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرناک بیماری های قلبی -عروقی مهم است و باعث ایجاد سرطان ریه ، حنجره ، حلق و حفره دهان و اختلالات ریوی و... می گردد . و همچنین این عادت بر مواد مغذی تاثیر منفی دارد . نیکوتین تنباکو امکان استفاده بدن از کلسیم را کاهش داده که باعث پوکی استخوان می شود . همچنین سیگاری ها از کمبود ویتامین هایی نظیر B1 ، B12 ، C و بتا کاروتن و... رنج می برند .
در این پژوهش ، ما در یافته ایم که 3/15% بازیکنان مورد بررسی اظهار داشته اند که سیگاری می باشند .
نتایج و توصییه ها
نتایج این پژوهش اطلاعاتی را درباره ورزش و عادت ها غذایی استاد بزرگان بین المللی ارائه می دهد ولی لازم به توضییح است که تحقیقات بیشتری در مورد این موضوعات مورد نیاز می باشد .
با توجه به این نتایج ، نویسنده توصییه هایی را در مورد عادت های سلامت به ورزشکاران ارائه می کند که می تواند برای بهبود عملکرد ورزشی نیز بکار گرفته شود .
* بازیکنان شطرنج باید سعی کنند هر روز صبحانه بخورند .
* اجتناب ازخوردن غذاهای سنگین و یا غذاهای دیر هضم قبل از بازی باید به عنوان یک عادت همواره مد نظر قرار گیرد . آخرین غذای صرف شده قبل از بازی باید حداقل سه ساعت قبل از آن صرف شود . اگر بازیکنی می خواهد که نزدیک به زمان مسابقه ( مثلاً یک یا دو ساعت قبل ) چیزی بخورد باید از بین میوه ها ( انواع میوه ، سالاد ، آب میوه و کشمش ) ، مشتقات غلات، بیسکوئیت ، شیرینی ماست کم چربی همراه با میوه و غلات ، نوشیدنی های ورزشی انتخاب کند .
* توصیه می شود که طی بازی مایعات مصرف شود و در صورت تمایل بازیکن ( و یا وقتی که مسابقه طولانی می شود ) غذاهای جامد نیز استفاده شود. آب معدنی ، انواع آب میوه ، چای ، قهوه ، نوشیدنی های ورزشی ، مشتقات غلات، انواع میوه ، کشمش ، میوه های خشک ( مثل بادام ) شکلات ، شیرینی ، می تواند مصرف شود . در همه موارد ، مقدار و حجم کمی مصرف شود .
* بهترین استراتژی برای هیدراسیون این است که مقدار کمی در فواصل منظم بجای مقدار زیاد وچند فاصله نوشیده شود و نگذارید تا تشنگی به شما غلبه کند. همین پیشنهاد باید در تمرین های شطرنج و فعالیت های ورزشی دنبال شود . همچنین مهم است تا فعالیت را با هیدراسیون مناسب آغاز کنیم .
* برای بازیکنان شطرنج خوب است تا مقدار زیادی مایعات برای نوشیدن را به طور افراطی در بازی های تمرینی در وضعیت هایی شبیه به تورنمنت ها آزمایش کنند ؛ بدلیل این که مشخص کنند که آیا انتخاب ها و مقادیر قابل تحمل می باشند ( و برای آشنایی با آنها ) . از نوشیدن مقادیر زیاد طی بازی های مهم که منتهی به از دست دادن تمرکز می گردد ، اجتناب کنید . همین رویه باید در غداهای جامد نیز بکار گرفته شود .
* بعضی مشخصات ادرار می تواند وضعیت هیدراسیون را نشان دهد که به بازیکنان راهنمایی خیلی خوبی می دهد . اگر در هر لحظه ای از روز رنگ ادرار زرد تیره شود یعنی این که حجم آن کم است و بوی تندی دارد و بنابراین همه این علائم نشان دهنده این است که شطرنج باز بخوبی هیدراته نشده است و در نتیجه باید حجم زیادی آب و یا مایعات که حاوی آب به میزان قابل توجه باشد ، بنوشد .
* به بازیکنان مطرح و برجسته شطرنج توصیه می شود به مشاوره های تغذیه ای – علمی اعتماد کرده تا از عهده تمام نیاز هایی که شطرنح در سطوح بالا نیاز دارد ، بر آیند . چرا که تغذیه نقش مهمی در عملکرد ورزشی دارد .
* استفاده نامناسب مکمل های غذایی و عمدتاٴ بصورت خودسرانه و یا با نظارت غیر حرفه ای منجر به اختلال درسلامتی شده و منجر به مثبت اعلام شدن کنترل های ضد دوپینگ می گردد. توصیه می گردد بازیکنان شطرنج مکمل ها را تنها توسط پزشکان بعد ازمعاینات کامل مصرف کرده و بازیکنان برجسته تنها در صورتی که در فهرست مواد ممنوعه برای شطرج نباشد ، مصرف نمایند . بازیکنان باید از دستور العمل های جهانی ضد دوپینگ آگاه باشند .فعالیت های ورزشی باید بعنوان جزئی از تمرینات بازیکنان شطرنج در نظر گرفته شود . لازم است تا در آزمایشات قلبی – بالینی پیش از شروع به این تمرینات شرکت کرده و این برنامه باید توسط یک پزشک و یا تمرین دهنده ورزشی طراحی شود .

رژیم غذایی مناسب برای شطرنج بازان

امروزه ورزش و علم بقدری با یکدیگر آمیخته شده که بدون شک کشورهایی که ورزش خود را با علم روز همگام نموده اند براحتی گوی سبقت را از دیگران ربوده اند. شاخه های مختلف علم در زمینه های مختلف از جمله روانشناسی ، بدنسازی ، تغدیه و ... به کمک ورزش شتافته و آن را با سرعت تمام به پیش می برند . و د ر این میان کشورهایی که نسبت به این مقوله بی توجه باشند بدون شک در آینده هر چه بیشتر از این قافله عقب می مانند . ورزش فکری شطرنج نیز از این قاعده مستثنی نیست و بی تردید دیگر شطرنج تنها به کارکردن بر روی صفحه خلاصه نمی شود. مقاله زیر از محقق آرژانتینی در ارتباط با تغذیه موید این مطلب است که چگونه یک شطرنجباز خود را قبل و در حین مسابقه با تغذیه مناسب آماده سازد . امیدوارم خواندن این مطلب کمک مفیدی برای بازیکنان کشورمان بخصوص در رده های ملی نماید.

رژیم غذایی مناسب برای یک شطرنج باز

ترجمه و تنظیم از علی قائم مقامی برگرفته از سایت latestchess.com

بازيکنان شطرنج به ورزش ها و تمرينات فيزيکي روزانه اهميت زيادي مي دهند ولي چون شطرنج يک بازي فيزيکي نيست هيچ کس راجع به عادت تغذيه و رِژيم هاي مناسب براي بازيکنان شطرنج صحبت نمي کند . روبرتو باليون ( (Roberto Baglione از وزارت تغذيه ، « مرکز عملکرد عالي ورزش ملي » بوينوس آيرس آرِژانتين بطور منظم عادت هاي غذايي استادان بزرگ را مورد مطالعه قرار داده است . بررسي هاي او 72 استاد بزرگ بين المللي فعال را در بر دارد ( 17 زن و 55 مرد ،‌ 55- 18 سال ) که از سي و پنج کشور جهان به پرسش نامه وي که حاوي 15 موضوع است پاسخ داده اند . مقاله وي حاوي مشاهداتي است که همراه با توصييه هاي مفيد براي بازيکنان شطرنج مي باشد . اين مقاله به بازيکنان شطرنج کمک مي کند تا رژِيم غذايي خود را برنامه ريزي کنند .
شطرنج در سطوح بالا بعنوان يک ورزش طاقت فرسا تلقي مي شود ،‌ نه تنها بصورت ذهني بلکه بطور فيزيکي از آن ياد مي شود . يک مسابقه شطرنج مي تواند با بيش از 7 ساعت شرايط استرس زا براي بازکنان همراه باشد .
تحقيقات انجام شده بوسيله استاد بزرگ و پزشک آلماني هلموت فلوگر « Helmut Pfleger » ثابت نموده است که بازيکنان برجسته شطرنج در مسابقات پارامتر هاي فيزيولوِيکي قابل مقايسه اي با افراد فعال در ورزش هاي فيزيکي نظير تير اندازي ، اتومبيل راني و گلف را دارند و بنابر اين با اين معيار شطرنج مي تواند درهمان گروه رشته هاي ورزشي که ياد شد قرار گيرد .
بنابر اين لازم است تا آمادگي خود را محدود به ساعات بررسي صفحه شطرنج معطوف نکنيم . بلکه بايد برنامه هاي کامل تري را در نظر گيريم که شامل تمرينات ورزشي و برنامه غذايي مناسب در بين ساير نياز ها باشد .
براي اين که عادت هاي ورزشي استاد بزرگان فعال را تحليل کنيم ،‌يک بررسي جهاني در سال 2006 با تاکيد ويِژه بر عادت هاي غذايي صورت گرفت .
ما نتوانستيم بررسي هاي قبلي در ارتباط با عادت هاي تغذيه بازيکنان برجسته شطرنج را پيدا کنيم و انتظار داريم که نتايج اين تحقيق بتواند براي بازيکنان از جمله استاد بزرگان ، پزشکان ،‌متخصصين تغذيه و تمرين دهنده ها مفيد باشد .
بررسي اخير 72 استاد بزرگ (‌از جمله 17 زن و 55 مرد ، 55 – 18 سال )‌ را از 35 کشور جهان را در بردارد که به پرشنامه مذکور حاوي 15 موضوع از طريق اي ميل پاسخ دادند .
متوسط درجه بين المللي بازيکنان مورد تحقيق (‌به نقل از فهرست اکتبر 2006 FIDE ) 2402 براي زنان و 2551 براي مردان بود.
عادت هاي تغذيه
7/66٪ استادان مورد بررسي حداقل 3 وعده غذا در يک روز مي خوردند و 1/36 ٪ آنها اغلب از خوردن صبحانه صرف نظر مي کردند .
صبحانه يکي از مهم ترين وعده هاي غذايي روزانه است چون تاثير مستقيمي بر عملکرد ذهن (‌ و بدن ) در صبح دارد . صبحانه تاثير مستقيم بر تمرکز گلوکز در مغز و کبد داشته و بسياري از مواد غذايي که براي توليد « نئو ترنسمیتر ها » ( neurotransmitter - فرستنده هاي شيميايي که بر ارتباطات سلول هاي عصبي عمل مي کنند )‌لازم است را تامين مي کند .
بسياري از محققين نشان داده اند که بدون صرف صبحانه تمرکز ذهني وقتي فعاليت هاي فکري در صبح انجام مي شود تحت تاثير قرار می گيرد . و بر اساس آزمايش ها روي حافظه و تمرکز ،‌ صبحانه مناسب براي نگهداري عملکرد ذهني در آن لحظه روز کمک مي کند . حتي اگر هنوز هم تحقيقات ويِِژه براي شطرنج راجع به اين موضوع لازم باشد ،‌مي توان حدس زد که عملکرد بازيکنان شطرنج که در ساعات صبح تمرين کرده و مسابقه مي دهند به همين طريق تحت تاثير قرار گيرد .
از جمله دلايلي که چرا صبحانه از قلم مي افتد اين است که اغلب بازيکنان شطرنج در دير وقت شب مطالعه کرده و سپس بعد از زمان صبحانه از خواب بر مي خيزند .
با در نظر گرفتن برنامه غذايي ويژه براي مسابقات نتايج اصلي ذيل بدست آمد :
اکثريت استادان بزرگ ( 7/66٪ ) از پرخوري يا خوردن غذاها يي که به سختي قابل هضم هستند قبل از مسابقه اجتناب مي کنند در حالي بقيه صرف غذاي معمولي و منظم را ترجيح مي دادند. ثابت شده است که بعد از صرف غذا فشار خون در اعضايي که در فرايند هضم نقش دارند بالا مي رود و بنابراين خون و اکسيژنی که به ساير اعضا ي بدن مثل مغز فرستاده مي شود ،‌کاهش مي يابد . اگر مقدار غذايي که مصرف مي شود حجيم و يا دیر هضم باشد در نتيجه اين فرايند شديد تر شده و يا طولاني تر مي شود و احساس خواب آلودگي و خستگي بيشتر و هوشياري و تمرکز کمتر شده و مستعد انجام اشتباهات بيشتر در ارتباط با تمرکز و بررسي مي گردند .
طي مسابقات ،‌تعداد زيادي از بازيکنان شطرنج (8/95٪) از غداهاي جامد يا مايع استفاده می کنند در حالي که بقيه خير .
بيشتر غداهاي جامد ترجيح داده شده توسط استادان بزرگ شامل شکلات (5/80٪) ،‌ميوه (6/14٪) ،‌و مشتقات غلات (8/9٪) بودند . واز بين انواع مايعات مورد مصرف بيشتر آب (1/72٪) ، قهوه (6/42٪) ،‌و چاي (5/29٪) ترجيح داده شدند .
از نقطه نظر کيفي ، انتخاب غذاهاي مايع و جامد مورد اشاره بدليل منبع گلوکز آنها ،‌آب و ساير مواد غذايي و زمان هضم آنها مي تواند رضايت بخش تلقي شود .
نيمي از بازيکنان مورد بررسي ( 36 نفر ) بدون نياز به احساس تشنگي مي خورند . احساس تشنگي علامت نياز به يک نوشيدني است ولي علامتي ديرهنگام است و در نتيجه شاخص مناسبي براي تعيين وضعيت هيدراسيون نيست . درصدي از مقدار آب موجود در بدن ممکن است قبل از احساس تشنگي از دست برود که براي تحت تاثير قرار دادن و کاهش عملکرد ذهني (‌فکري ) در تمرکز ،‌علم حساب و حافظه کوتاه مدت در مقايسه با يک وضعيت هيدراسيون عادي و مناسب ،‌ کافي باشد . همچنين تشنگي احساس ناخوشيندي براي بازيکنان مي باشد .
طي مسابقات شطرنج ، معمولاً با عرق کردن آب زيادي از دست مي رود و در بسياري مواقع محيط گرم و يا مرطوب است . بعلاوه عرق کردن بين ورزشکاران خيلي متغير است بدلیل وجود عوامل مختلف نظیر محيط سطحی پوست ، جنسيت ،‌بلوغ ،‌شدت کار ، لباس ،‌توانايي فيزيکي ،‌تطابق با گرما ،‌رِژيم غذايي و ... و بنابر اين توصييه هاي جداگانه به مصرف مايعات و جايگزيني آب از دست رفته مشکل است .
يکي از مهم ترين يافته هاي بررسي حاضر اين بود که تعداد اندکی از استاد بزرگان ( 2 بازيکن ) طبق گزارش تحت نظر متخصصين تغذيه براي دست يابي به نياز هاي فيزيکي و ذهني خود هستند .

ادامه دارد...

گامبی ها (قسمت پنجم - لیتوانی )

گامبی لیتوانی

دانیل کینگ : در اولین باشگاه شطرنجم , جوانی بود که خیلی علاقه به گامبی لیتوانی داشت :

1 e4 e5 2 Nf3 f5

این ادامه مناسبی نیست . ا زاو خواستم تا ادامه معمول 2…Nc6 را بازی کند و سپس با گشایش مورد علاقه ام ، اسپانیایی او را شکست دادم . البته می دانستم که لیتوانی بد است ولی علت آن را نمی دانستم . با حرکت دوم ، تحت فشار قرار می گرفتم.
هنگامی که می دانیم یک گامبی محبوبیت کمی دارد ، احساس می کنیم باید به حریف برای آزمایش چیزی که خیلی مشکوک است درسی دهیم تا اشتباهش را ثابت کنیم . تجربه من مي گويد ، این یک اشتباه بزرگ است . وضعیت صفحه بعد از حرکات زیر بدست می آید :

1 e4 e5 2 Nf3 f5 3 Nxe5 Nc6

شاخه ای از لیتوانی که بسیاری را در وضعیت دشواری قرار داده است .
وقتی وضعیت ( پوزسیون ) را به رونان نشان دادم ، فوراً جواب داد : « آیا این یک شوخی است ؟

چرا+ 4Qh5 را بازی نکنیم » . با کیش وزیر از نظر نیرو برتری می گیریم و قطعاً محکم است ولی من آن را بازی نمی کنم . بازی در حال وارد شدن به حرکات تصادفي است و کلاً براحتی می توان مرتکب اشتباه جدی شد بویژه اگر سیاه ابتکار عمل را بدست داشته باشد .
پس از :

4…g6 5 Nxg6 Nf6 6 Qh4 hxg6 7 Qxh8 Qe7

سیاه به بهای یک تعویض در گسترش پیش افتاده است . وزیر سفید به حاشیه رفته است و شاهش هنوز قلعه نرفته است . رایانه ممکن است با این بازی بگریزد ولی من نمی توانم.

ماجراجویی وزیر را فراموش کنید . من خودم را با گسترش قانع می کنم . از وضعیت دیاگرام :

4 Nxc6 dxc6 5 d4

سیاه حتی نمی تواند پیاده اش را با ادامه زیر پس بگیرد :

5…fxe4

چرا که 6 Qh5+ بسیار محکم است .
همین استراتژی برای ادامه اصلی این گشایش بکار می رود : واقع بین باشید و برای برتری پوزسیونی تلاش کنید . بنابراین بعد از :

1e4 e5 2Nf3 f5 3 Nxe5! Qf6

من دوست دارم تا بصورت زیر که توسط برونشتین پیشنهاد شده ادامه دهم :

4 d4 d6 5Nc4 xe4 6 Be2!

نکته پنهان در این حرکت متواضعانه این است که از قرار گرفتن وزیر سیاه در موضع فعال g6 جلوگیری می کند . اغلب سفید با پیش بردن پیاده اش به d5 ادامه می دهد تا از حمایت پیاده e جلوگیری کند . تفریح سیاه به بهای سنگيني براي او منجر شده است .
اگر شما به بررسی این گشایش اصرار دارید ، کتاب « گامبی لیتوانی زنده است » اثر « تونی کاستن » بواقع بررسی بی طرفانه و جالبی است .

نبرد اکثریت و اقلیت پیاده ای( بخش دوم)

اقلیت موثر

قبل از این که به مثال های خودم بپردازم بگذارید یکی از آنهایی را که دانیل کینگ آماده نموده تا تم اصلی اکثریت- اقلیت را شرح دهد نگاهی بیاندازیم. وسط بازی زیر بخوبی برای سیاه از آب در می آید . اگرچه باید آگاه باشیم که سفید به حریف اجازه نمی دهد که براحتی در مرکز یکه تازی کند.

1.e4 c5 2 Nf3 e6 3 c3 d5 5 exd5 Qxd5 5 d4 Nf6 6 Na3 Nc6 7 Nb5 Qd8 8 dxc5

ساختار اصلی ایجاد شده است . تعویض آتی وزیر ها دولبه است. اگر سفید بتواند بسرعت گسترش دهد و سیاه را در تنگنا قرار دهد ، آسوده خواهد شد. اما تعویض وزیر ها بازی را سریع تر به آخر بازی می کشاند که در آن سیاه علیرغم اکثریت پیاده ای سفید در جناح وزیر حقیقتاُ وضع بهتری خواهد داشت.

8…Bxc5 9Qxd8+ Kxd8 10 Bf4 Ne4 11 Rd1+

بنظر می رسد که این شاخه برای سیاه رضایت بخش است چون سفید نمی تواند از ساده کردن بازی اجتناب کند. بازی بین Deviatkin و Gagarin ( مسکو 1996 ) به این شکل ادامه یافت :

11Ng5!? Nxg5 12 Bxg5+ f6 13 Bf4 e5 14Be3 !? Bxe3 15fxe3 Be6 16Rd1+ Kc8 17 c4?

(حرکت اخیر باعث مسدود نمودن مسیر فیل سفید می گردد

17 Bc4 Bxc4 18 Nd6+ Kc7 19 Nxc4;

برای مثال :

19…b5 20 Nd6 a6 21 e4 )
17… Rd8 18 Rxd8+ Kxd8 19 Be2 a6 20 Nc3 Kc7 21 Kf2 Rd8 22 Rd1 Rxd1 23 Nxd1 Na5

و یا باحرکت زیر باعث آغاز بهره برداری ازاکثریت می شود)

23...f5)

24 b3 Kd6 25 Nb2 Nc6 26 a3 a5 27 Bf3 Bf5 28Ke1 Bc2 29Bd1 Be4 30Bf3 Bxf3!

(آرایش پیاده های سفید را مناسب تر می کند ولی فضا را در اختیار حریف قرار می دهد که سفید نتواند در جناح وزیر به رقایت

بپردازد)

31gxf3 g5! 32 Ke2 f5 33 Kd3 h5 (دیاگرام)

(یک جبهه پیاده ای سهمگین )

34 Nd1 g4 35Ke2 e4!?

( پیشنهاد هیراک 25...Nd8! با هدف قرار گرفتن در خانه e6 است و مشکل می توان راجع به آن بحث کرد)

36fxe4 fxe4 37 Nc3 Ke5 38Na4 Kd6 39Nc3 Ke5 40Na4 h4!? 41Nc5 Nd8 42 b4? (42 Kf2!) 42…axb4 43 axb4 Nc6 44 Nd7+

(44Nxb7 Nxb4)

به قصد …g3 و ...Nd3

44…Kf5 45b5 Ne5 46Nb6 g3 47 hxg3 hxg3

(در صورتی که سیاه 47...h3 را بازی می کرد ،بعد از حرکات زیر بازی را می برد

48Kf1 Kg4)

48c5 Kg4 49 Nd5 Kh3 50Nf4+ Kh2 51Kf1 Nd3 52Ng2 Nxc5 53Ne1 Na4 54Ng2 Nc3 0-1 .

11…Ke7 12Nbd4 Nxd4 13Nxd4 Rd8 14Bd3 Nf6 15Be3

با ایجاد تهدید Nc6+

(15Be5 Ng4! 16Bxg7 Rg8)

15…Bb6 16Nc2 Bxe3 17Nxe3 b6 18f3 Bb7 19Kf2(دیاگرام)

یک وضعیت 3-4 در مقابل 3-2 . توجه داشته باشید که سفید هیچ گونه چشم اندازی با اکثریت پیاده ایش در جناح وزیر ندارد.

19…g6 20 Bc4 Nd7 21Bb5

در صورت انجام ادامه زیر نیز تفاوتی حاصل نمی شد:

21Rhe1 Nc5

21…Nc5 22Rxd8?!

سفید برا ی رسیدن به مساوی بی تابی می کند و به سیاه اجازه می دهد تا برای تصاحب مرکز زمان بدست آورد .

22…Rxd8 23Rd1 Rxd1 24Nxd1 e5 25 b4?!

کینگ 25Ke3 را پیشنهاد می دهد هرچند سیاه هنوز هم می تواند با

25...f5

و متعاقباُ با ...Kf6 و ...h5 و ...g5 و... فضای بیشتری را بدست آورد.

25…Ne6 26 Ne3 f5 27Bc4 Nc7!?

27…Nf4 قابل توجه تراست و در هر صورت سیاه مجبور به عقب نشینی نبود.

28h4!?

برای حفظ جناح شاه که احتمالاُ اهمیت بیشتری از ایجاد نقطه ضعف بالقوه دارد.

28…Kf6 (دیاگرام)

سیاه همچنین می تواند 28…f4 و متعاقباe4ُ را بازی کند .

29a3 Bc6 30g3 h6 31Bd3 Bd7!? 32 Bc4 Be6 33Bxe6

کینگ با ارزیابی 33Bd3!? f4 در نهایت وضعیت را به نفع سیاه می بیند.

33…Kxe6 34c4 Ne8!? 35g4 Nd6 36gxf5+ gxf5 37c5 bxc5 38bxc5 Nb5 39c6!

چون پیاده های جناح شاه سیاه ضعیف هستند این حرکت می تواند تلاش جالبی برای منحرف کردن او باشد. اسب سیاه بعد از

39a4 Nd4

بسیار قوی خواهد بود.

39...f4 40Nc2?

سفید بخوبی دفاع کرده است ولی اکنون 40Nc4 همچنان نامشخص است . با قصد :

40...Kd5 41 Na5

چرا که با ادامه زیر مواجه خواهد شد:

41…Kd6!? 42Nc4+ Kxc6 43 Nxe5+

به قدر کافی مشکلاتی را برای رسیدن به مساوی ایجاد خواهد کرد.

40…Kd6

اکنون سیاه با گرفتن پیاده سفید بازی را می برد. علیرغم بعضی اشتباهات مشخص بود که سیاه بعد از شروع به تصرف مرکز همه برگ های برنده را در اختیار دارد.

41 Ke2 Kxc6 42Kd3 Kd5 43Nb4+ Ke6 44Nc6 Kd6 45 Nd8 Kd5 46 h5 Nd4 47 Nf7 Nxf3 48 Nxh6 e4+ 49 Ke2 Ke6 50 Ng4 Kf5 51h6 Ng5 52 Nf2 Kg6 0-1

نبرد اکثریت و اقلیت پیاده ای

( بر گرفته از استراتژی در عمل اثر جان واتسون)
ترجمه از علی قائم مقامی

قبلاُ من گمان می کردم که ایده قدیمی برتری اکثریت جناح وزیر متزلزل شده است و فکر می کردم که در بازی های جدید پوزسیون های زیادی هستند که یک طرف یا دیگری با خوشحالی اقلیت پیاده ای را می پذیرند. من اشاره کردم که چنین اقلیت هایی حتی می تواند برتر ی هایی در ابتدای مراحل اولیه آخر بازی را تشکیل دهد . نظر قوی تر این است که تصاحب اکثریت جناح وزیر به مفهوم واگذاری اکثریت مرکزی است ولی اکنون اعتقاد دارم وضعیت ظریف تر از آن چیزی است که تصور می کردم .
با یک احساس قضییه را برای اقلیت پیاده ای ارزیابی کردم . برای مثال حتی در آخر بازی یک شاه فعال در مرکز بخوبی برتری پیاده رونده بیرونی را خنثی می کند. در حقیقت اکثریت مرکزی می تواند اغلب برتر باشد.
هرچند قدرت ذاتی اکثریت سفید نیست که به او فرصت هایی می دهد بلکه مشکلی است که سیاه در دستیابی به ساختار اقلیت جناح وزیر دارد.

دانیل کینگ مقاله کاملاُ جالبی در این باره در Chess Base Magazine نوشته است. او اشاره کرده است که ، اول از همه بیشترین وضعیت های نمونه وار و در حقیقت یکی از متداول ترین ساختار های پیاده ای که در شطرنج مدرن مطرح است آن است که سیاه چهار پیاده در مقابل سه پیاده سفید درجناح شاه دارد و سفید در مقابل سه پیاده دربرابر دو پیاده سیاه در جناح وزیر دارد :

ولضح است که یک پیاده سفید می توانسست در c3 یا c4 باشد و پیاده سیاه در a6 و یا b6 و یا یا واریانت های زیادی( که به طور مشایه در جناح شاه باشد). اما برای تاکید بر این که چگونه اغلب این ساختار های پیاده ای بوجود می آیند.به مثال ها زیر توجه کنید . تعدادی را دانیل کینگ نوشته است و بقیه از خودم می باشد:

واریانت های دفاع فرانسه ؛ مثلاُ:

I)1 e4 e6 2 d4 d5 3Nd2 c5 4 exd5 Qxd5 5Ngf3 cxd4 6Bc4 Qd6 7 0-0Nc6 8Nb3 Nf6 9Nbxd4
II)1e4 e6 2d4 d5 3Nd2(3Nc3 Nf6 4Bg5 dxe4 5Nxe4 Nbd7 6Nf3 h6 7Nxf6+ Nxf6 8Bh4 c5

که باcxd4 و یا dxc5 دنبای می شود)

3…dxe4 4Nxe4 Nd7 5Nf3 Ngf6 6Nxf6+ 7Bd3 c5 8dxc5 Bxc5.

واریانت های دفاع کاروکان :

1e4 c6 2d4 d5 3Nc3 dxe4 4Nxe4 Nd7 5Bc4 Ngf6 6Ng5 e6 7Qe2
Nb6 8Bd3 h6 9 N5f3 c5 10dxc5 Bxc5

( و چند شاخه دیگر که در آن سیاه حرکت آزاد کننده …c5 را بازی می کند )

واریانت های شروع انگلیسی :

I)1c4 Nf6 2Nc3 e6 3 e4 c5 4e5 Ng8 5 d4 cxd4 6Qxd4 Nc6 7Qe4 d6 8Nf3 dxe5 9Nxe5.
II)1c4 c5 2Nf3 Nf6 3 g3 b6 4Bg2 Bb7 50-0 e6 6Nc3 Be7 7 d4 cxd4 8Qxd4 d6 9Rd1 a6 10b3 Nbd7 11 e4 Qb8 12Ba3 Nc5 13e5 dxe5 14Qxe5.

واریانت های سیسیلی :

I)1e4 c5 2c3 d5 3exd5 Qxd5 4d4 Nf6 5Nf3 Bg4 6dxc5 Qxc5
II) 1e4 c5 2Nf3 d6 3d4 cxd4 4Nxd4 Nf6 5Nc3 a6 6Be3 Ng4 7Bc1 Nf6 8f3 e5 9Nb3 Be6 10Be3 Nc6 11Qd2 d5 12exd5 Nxd5 13Nxd5 Qxd5

( و تقریباُ هر شاخه ای که سیاه در آن …d5 و سفید در آن exd5 را بازی کند. )

واریانت های دفاع نیمه اسلاو ( با عوض کردن رنگ ها ) :

1d4 d5 2c4 c6 3Nf3 Nf6 4Nc3 e6 5e3 Nbd7 6Qc2 Bd6 7Bd3 dxc4 8Bxc4 0-0 9 0-0 Qe7 10Bd2 e5 11dxe5 Nxe5

( و سایر شاخه ها با ....dxc4 ؛ ...e5 و dxe5)

کینگ ذکر کرده است که چنین ساختار هایی می توانند از دفاع هندی وزیر و آلخین نیز پدید آید و من شک ندارم که شاخه های دیگری هم هست ( گشایش کول یک شاخه اصلی دارد با dxc5 و e4 ، مثلاُ : بعد از این که ...dxe4 ساختار مذکور را بوجود آورد . این شاخه شبیه دفاع نیمه اسلاو است )
کینگ توضییح داده است : احتمالاُ زمانی بوده است که بعضی متعصبین تصور می نمودند که سفید در این پوزسیون ها بدلیل داشتن اکثریت پیاده ای در جناح وزیر برتری دارد . و گاهی اوقات زمانی که سفید موفق می شد یک پیاده رونده خطرناک ایجاد کند ، این امر اتفاق می افتاد. هرچند اول باید راجع به وسط بازی صحبت کنیم و ثانیاُ با تجربه ای که من دارم حتی در آخر بازی این اکثریت پیاده ای مرکزی سیاه است که نقش مهم تری را بازی می کند . بعلاوه وایانت های فوق تماماُ برای سیاه قابل بازی است ( من از ذکر دفاع نیمه اسلاو که سفید اکثریت پیاده ای در جناح وزیر و سیاه اقلیت جناح وزیردارد ، صرف نظر می کنم ) . این خودش علامت خوبی است برای اقلیت.

هرچند می خواهم اضافه کنم بازی سفید در همه این شاخه ها ناشی از بازی سوار هاست و واقعاُ چنین بازی می تواند خیلی موثر باشد. نکته کلیدی که باید ذکر شود این است که برتری سفید ناشی از ساختارش نیست بلکه از گسترش سریع تر و کنترل فضاست . در حقیقت نتایج بسیاری از واریانت های گشایشی بالا یا تعادل است و یا برتری مختصر برای سفید چون سیاه عمداُ بهایی را پرداخته است ( بخوانید فضا و گسترش ) برای آنچه که تصور می نموده برتری وضعیت اقلیت جناح وزیر است . بعلاوه شایان ذکر است که سفید به کمک حرکت هایی شبیه Ne5 و یا دوبله کردن در ستون e بطور عادی اکثریت سیاه را تحت الشعاع قرار خواهد داد، بنابر این هیچ طرفی چشم انداز جدی برای برتری نخواهد داشت.

ادامه دارد....

گامبی ها ( قسمت چهارم - بلک مار دیمر )

گامبی بلک مار دیمر(Blackmar Diemer)

رونان بنت : سری بحث های گامبی را با گامبی بحث برانگیز Blackmar Diemer پی می گیریم . شما این گامبی را در تورنمنت دورتموند ، مورلیا – لینارس و یا سایر تورنمنت های ممتاز نمی بینید ولی این گامبی هوادارانی را در سطح باشگاهی و سایت های مختلف اینترنتی دارد. عجیب بودن این گامبی به خاطر این است که یک گامبی d4 واقعی است . به همین دلیل برای سیاه ناخوشایند می آید. بعد از 1...d5 ، سیاه ممکن است بازی را با طرح های پوزسیونی و آرامتری دنبال کند . ولی سفید با 2.e4 بازی را به قسمت باز و تاکتیکی زمین می کشاند ( تصادفاُ ، این پوزسیون می تواند در بازی اسکاند یناوی نیز حادث شود بعد از1 d5 e4، هیچ چیز نمی تواند مانع از 2.d4 سفید شود ).

بعد از

2... dxe4 3 Nc3

( f3 3 فوری که توسط گامبی باز قرن 19 ، آرماند بلک مار ابداع شد می تواند با 3…e5 پاسخ داده شود )

3... Nf6 4 f3

ما به نقطه شروع پوزسیون گامبی بلک مار دیمر می رسیم. این حرکت مورد علاقه یک شطرنج باز نسبتاُ ضعیف آلمانی بنام امیل جوزف دیمر بود که در دهه 1940 با این گامبی ثروتمند شد و بقیه عمر خود را سرسختانه به دفاع از آن پرداخت. از این جا ، به طور غیر منتظره و براحتی می توان به اشتباه افتاد . اولین بارمن با این گامبی درکلوب شطرنج گاردین مواجه شدم ، من f3 را گرفتم . این خوب است ولی شما باید بدانید که چکار می کنید. من نمی دانستم و در حالی که حریفم به سرعت و تهاجمی گسترش می داد من اشتباهات معمول بسیاری از بازیکنا نی که پیاده های گامبی را می پذیرند را انجام دادم و هر چیزی را دادم تا برتری ماتریالم را حفظ کنم.

در دیاگرام فوق ، سیاه بدجوری دچار اشتباه شده است. این پوزسیون پس از انجام حرکات زیر بدست آمده است :

4... exf3 5 Nxf3 c5 6 d5 e6 7 Bg5 h6 8 Bxf6 gxf6 9 Bb5+ Bd7 10 dxe6 fxe6

سفید حالا 11 Ne5 را بازی می کند و بازی این طور ادامه می یابد

11... fxe5 12 Qh5+ Ke7 13 0-0 Qe8 14 Qxe5 Bxb5 15 Nd5+

و سیاه تسلیم شد.
مطالب زیادی در مورد گامبی بلک ماردیمر وجود ندارد . جان کاکس در بخشی از کتاب مقابله با شاخه های نامعمول d4 (Everyman Chess) فصل کوتاه و نه چندان جالبی دارد و در حالی که گامبی بلک مار دیمر(Batsford ) اثر گری لین که دیگر تجدید چاپ نشده تلاش بیش از حدی کرده تا کتابش را بفروش رساند .

سخت است تا از این نتیجه که گامبی بلک مار دیمر خیلی ریسکی است طفره برویم.

گامبی ها ( قسمت سوم - گامبی وینگ )

مبحث گامبی ها را با گامبی وینگ ( گامبی ضد سیسیلی) به نقل از گاردین و گفتگوی دانیل کینگ و رونان بنت ادامه می دهیم.

1.e4 c5 2.b4

گامبی وینگ ( گامبی ضد سیسیلی)

گامبی ضد سیسیلی (Wing Gambit ) از نظر ظاهری به گامبی مورا شباهت هایی دارد . هدف در هر دو گامبی از بین بردن پیاده c5 می باشد. ولی در مورا ، سفید معمولاُ با سوار هایش بازی می کند، در صورتی که در گامبی سیسیلی بازی گرفتن از پیاده ها نیز امکان پذیر است.

رونان بنت : نزدن پیاده c5 به نظر نمی رسد که یک انتخاب صحیح باشد.انجام هیچ کدام از حرکت های :

2...Nc6, 2...Nf6, 2...d6

عاقلانه به نظر نمی رسد. خوب ببینیم پس از2...cxb4... چه اتفاقی می افتد؟ تنها تجربه من در مورد گامبی سیسیلی مربوط می شود به بازی هایی کمی که با فریتز انجام داده ام و حقیقتاُ خیلی چیز زیادی به یاد نمی آورم. تنها چیزی که به خاطر می آورم همان احساسی بود که در مورد گامبی بنکو داشتم ( تنها رنگ ها جابجا شده اند ) و بازی این طور ادامه یافت :

3 a3 bxa3 4 Nxa3 d6 5 d4

سفید در عوض پیاده از دست داده یک ستون بزرگ برای رخ a1 خود و یک مرکز گسترده و پیشی گرفتن در گسترش را دارد. بیاد دارم که بدجوری در این واریاسون نقره داغ شدم.
چه پاسخ های دیگری در مقابل 3...bxa3... وجود دارد ؟ مثل جواب های من به گامبی فیل که قبلاُ اشاره شد ، فکر کنم وسوسه شدم با 3...d5 . ضربه مهلکی وارد کنم و مرکزم را تقویت کنم . این کار احتمالاُ سفید را مجبور به بازی 4 exd5 می کند و پس از:

4...Qxd5 5 Nf3 e5

وضعیت سیاه رضایت بخش می گردد.

دانیل کینگ : این شاخه آخری یکی از واریاسون های اصلی است ولی این پوزسیون آنقدر ها هم واضح نیست. برونشتین شاخه زیر را آزماش کرده است :

6 axb4 Bxb4 7 Na3

با جنگ بر سر b5 و اخیراُ این ادامه نیز طرفدارانی یاقته است :

6 Bb2 Nc6 7 c4!?

رونان از ادامه زیر وحشت داشت :

3 a3 bxa3 4 Nxa3 d6 5 d4

ولی من در این جا 5...Nf6 و یا ...e5 را توصیه می کنم. من فهمیده ام که سفید فشار بالقوه ای را روی ستون a دارد ولی سیاه هم یک پیاده سالم اضافی دارد . چیزی که من معمولاُ مجبورم برای بدست آوردنش عرق بریزم.
راستی ، اگر می خواهید از این دام بگریزید ، 2...b6 راه مناسبی است برای نپذیرفتن گامبی. این که سفید به چه چیزی دست یافته کاملاُ برای من روشن نیست.

قضاوت : گامبی ضد سیسیلی شوخی جالبی است . البته حقیقت این است که اتفاق نظر برای بهترین پاسخ سیاه وجود ندارد. اما در مقابل یک حریف آماده ، باید بتوانید با یک پیاده کمتر به ازای جبران نه چندان کافی بازی را به پایان برسانید. کتاب Gambitter I ( از نایجل دیویس ) ایده های جالب توجه زیادی برای دو طرف دارد.

تفسیر یک بازی ( از استاد بزرگ امیر باقری )

از این پس سعی داریم هر ازگاهی بازی هایی از بزرگان شطرنج ایران و جهان را با تفسیر بازی در وبلاگ آموزش شطرنج قرار دهیم تا همه شطرنج بازان کشور بخوبی از آنها بهره برند.
بازی زیر به قلم وتفسیر استاد بزرگ امیرباقری است که برای درج در وبلاگ محبت نموده اند و برای ما ارسال داشته اند. استاد بزرگ امیر باقری که اکنون دانش خود را برای انتقال به نسل جوان کشورمان در طبق اخلاص نهاده اند از نوابغ بزرگ شطرنج کشور عزیزمان ایران هستند. برای ایشان آرزوی موفقیت داریم.

امیر باقری – پتروجیروفسکی
قهرمانی جوانان جهان
زاگان لهستان ، 1997

1.d4 g6 2.Nf3 Bg7 3.c3 d6 4.Bg5 NF6 5.Nbd2 O-O 6.e4 c67.Bd3 Qc7 8.O-O Nb d7 9.Re1 e5 10.a4 b6 11.b4 a6?!

با این حرکت سیاه وضعیت خود را در جناح وزیر تضعیف کرد. می توان گفت که ساختار پیاده ای بهتر و فضای بیشتر ، هماهنگی بهتری را بین مهره های سفید ایجاد می کند.

12.d x e5

این تعویض پیاده ای ضمن باز کردن ستون d ، به بسته شدن قطر کلیدی a1-h8 می انجامد .

12...Nx e5

سفید فضای بیشتری دارد پس تعویض سوارها ، به تنففس مهره های سیاه کمک می کند.

13.Nxe5 dxe5 14.Qf3 Bg4 15.Qe3 Be6

وزیر سفید در عین حال که از جناح شاه غافل نیست از خانه e3 پیاده b6 را زیر نظر دارد.

در این وضعیت ، سفید از برتری زیادی برخوردار است : فیل g7 سیاه آینده روشنی ندارد در ضمن ساختار پیاده ای سیاه در جناح وزیر شکننده و مهره های سیاه غیر فعالند.

16.Bc4!

سفید تلاش می کند مهره های سیاه را محدود تر کند و به علت ضعف خانه های تیره رنگ و ساختار پیاده ای ضعیف جناح وزیر هرچه سریع تر به مرحله آخر بازی بهتر گذر کند.

16…Rfe8 17.Red1!

حرکت 17.Red1 از 17.Rad1 قوی تر است، چرا که از رخ a1 باید برای بازی در جناح وزیر استفاده کرد.

17…Nd7 18. B x e6 Rx e6 19.Nc4

هرچه مهره ها را بیشتر تعویض می کنیم برتری سفید آشکارتر می شود.

19…c5 20.b5

وضعیت جدید ، با ضعف d5 مشخص می شود. این خانه می تواند پایگاه مناسبی برای سوار های سفید باشد. بعد از حرکت 20.b5 سفید ، ساختار پیاده ای را در جناح وزیر تثبیت می کند ، فیل سیاه غیر فعال تر از قبل به نظر می رسد به علت این که پیاده های سیاه در جناح وزیر به در جا زدن در خانه های سیاه محکوم اند، سیاه هرگز نخواهد توانست فیل خود را از جناح وزیر گسترش دهد.

20…f6

بعد از این حرکت شاه سیاه تضعیف گردیده برای این که قطر a2-g8 آینده روشنی را برای ,وزیر سفید رقم می زند.
کوزمین استاد بزرگ مجرب روس که مدتی به عنوان مربی تیم ملی ایران بود در اردوی تدارکاتی تیم ملی شطرنج ایران گفت : در این نوع وضعیت ها سفید می بایست با حرکاتی مثل Qd3 یا Qh3 امکان عقب نشینی فیل g5 را به خانه e3 فراهم سازد. وی عقیده داشت که به علت فعال نبودن Bg7 تعویض فیل g5 با آن به صلاح سفید نیست . طی بازی به ادامه های جالبی فکر کردم :

20.Qd3 Nf8 21.Qd5 Ra e8 22.Be3 a5!

سیاه بازی را می بندد و می بینیم که برغم برتری آشکار سفید ، از امکان مقاومت بیشتر برخوردار است. سیاه اگرچه غیر فعال است اما برای سفید پیشروی آسان نیست .
طبق اصل کاپابلانکا که می گوید : « برای پیروزی و بردن یک بازی به ضعف دوم احتیاج داریم » باید به دنبال ضعف دیگری در وضعیت سیاه گشت.

21.Qh3 Nf8

22.Bh6! !

حرکت طلایی این بازی که احتمالاً از دید بسیاری از استادان ، غیر منطقی به نظر می رسید . برای این که ما همیشه به دنبال تعویض مهره های بد خود با مهره های خوب حریف هستیم نه به دنبال تعویض مهره خوب خود با مهره بد حریف! ! اما در این وضعیت یک تفاوت اساسی وجود دارد و آن این است که اگر فیل g7 حذف نشود نمی توان به ضعف وضعیت شاه سیاه دل خوش کرد . از این رو اگر بتوانیم فیل سیاه را با فیل خود تعویض کنیم به غیر از خانه d5 و ستون d وپیاده b6 ، ضعف شاه سیاه نیز آشکارتر می شود . پس نباید از اصول کورکورانه پیروی کنیم.

22…R6 e8 23.Ne3 a x b5 24.a x b5 R x a1 25.R x a1

تغییر بزرگ پدید آمده این است که اکنون کنترل ستون a در اختیار رخ سفید است و بزودی اسب سفید از طریق خانه d5 ستون d را خواهد بست و از آنجا فشار بر پیاده های b6 و f6 را افزایش خواهد داد.

25…Qb7 26.Nd5 Ra8 27.Rd1 Ra4 28.B x g7 K x g7 29.Qf3 Nd7 30.h4!

اکنون که به علت تعویض فیل ها ، شاه سیاه تضعیف شده است باید حمله مستقیمی را به شاه سیاه تدارک دید.

30…Qc8 31.h5 Qe8 32.Nc7 Qe7 33.h6+!

شاه سیاه به آرزوی خود یعنی یافتن پناهگاهی امن دست نخواهد یافت .

33…Kf7 34.Qd3 Ra7 35.Qd5+ Kf8 36.Qc6 Nb8 37.Qx b6 Qx c7 38.Q x f6+ Ke8 39.b6 1-0

گامبی ها ( قسمت دوم گامبی مورا )

1e4 c5 2 d4 cxd4 3 c3

گامبی مورا

دانیل کینگ : ما بررسی گامبی ها را با مورا ادامه می دهیم . وقتی جوان بودم آن را با موفقیت بکار می گرفتم تا این که در مسابقات اوپن با پاسخ های قابل قبولی [ از طرف سیاه ] روبرو شدم. سفید یک پیاده را قربانی می دهد تا گسترش سریع پیدا کند و برای بازیکنان نا آگاه بدون استثنا خطرناک جلوه می کند . با انجام حرکات زیر به پوزسیون موجود در دیاگرام خواهید رسید :

3...dxc3 4 Nxc3 Nc6 5 Bc4 d6 6 Nf3 Nf6

سیاه براحتی گسترش داده است ولی در دام افتاده است.
رونان بنت : من آن را بازی نکرده ام ولی قصد دارم با اصول کلی آن را شرح دهم . اگر سفید می خواهد جبرانی به ازای پیاده اش بدست بیاورد باید تهاجمی تر ادامه دهد . من مایلم که قلعه بروم و رخ را در ستون e قرار دهم و سعی کنم شاه را به وسط بکشانم ولی این کار شاید کمی کند باشد. 7.Bg5 امیدوارانه تر به نظر می رسد و بعد از 7...e6 تله 8 .e5 را بوجود می آورد . و سپس :

8...dxe5 9 Qxd8 Kxd8 10 Rd1+

( و یا حتی+0-0-0) ) و اگرچه سفید دو پیاده کمتر دارد ولی شانس های دارد.
و دیگر چه ؟ 7. e5 فوری محکم به نظر می آید و وضع را وخیم می کند و به سیاه اجازه نفس کشیدن نمی دهد .

7...dxe5 8 Qxd8+ Kxd8 9 Ng5

. حمله مطمئناُ جبرانی است برای از دست دادن این دو پیاده

دانیل کینگ : من تصور نمی کنم که سفید جبران کافی برای دو پیاده را بعد از ادامه زیر داشته باشد:

7 Bg5 e6 8 e5

ولی 7 . e5 فوری بهتر است. یک اشتباه از از سوی سیاه کافی است تا به شکست سریع او منجر شود . برای مثال :

7...Nxe5?? 8 Nxe5 dxe5 9 Bxf7+

و وزیر سقوط می کند.
بهترین ادامه این است :

7...dxe5 8 Qxd8+ Nxd8,

ولی

9 Nb5 Rb8 10 Nxe5

به سفید حمله بی رحمانه ای به ازای پیاده های از دست داده می دهد.
در ضمن نباید این ادامه را نادیده گرفت

7 e5 Ng4 8 e6!

با ایده :

8...fxe6 9 Ng5

در یک روز خوب ،سیاه می تواند مقاومت کند ولی فشار اولیه در شروع بازی چندان خوشایند نیست .

قضاوت : مورا خطرناک است ولی پاسخ مناسب دارد . نبرد ضد سیسیلی ریچارد پالیستر (Everyman Chess ) راه دقیقی را برای سیاه ترسیم می کند ولی خیلی پیجیده است . اگر دوست دارید با سفید این ریسک را متحمل شوید گامبی مدرن مورا ( از هنس لنگراک) را که حاوی 300 صفحه تحلیل تفصیلی است ، مطالعه کنید.