مربی و مادر شطرنج ( از سوزان پولگار )

مطلبي خواندني از سوزان پولگار

مربي و مادر شطرنج

من مسائل را از زواياي متفاوتي مي بينم و اموري هستند که من و پسرم[1] مجبور به پيروي از آن هستيم . مهم ترين مسئله اين است که پسر من بايد از بازي شطرنج لذت ببرد . من بارها ديده ام که بخاطر يک شکست والدين و مربيان بر سر فرزندان و شاگردان خود فرياد زده اند . بعضي از اين بچه ها از ترس به گريه افتاده و اين واقعاً تاسف برانگيز است .

شکست و پيروزي قسمتي از بازي است . درس هاي با ارزشي از يک بازي با هرنتيجه اي وجود دارد که کودکان مي توانند بياموزند . بنابراين ، اين بستگي به والدين و مربيان دارد تا به آنها براي يادگيري انگيزه داده و صحيح ترين کار را انجام دهند . در اين جا پيشنهاد هايي را براي والدين و مربيان بازيکنان نونهال و نوجوان دارم .

1- خودتان را کنترل کنيد .

من درک مي کنم که والدين و مربيان وقتي که بچه ها و شاگردانشان شکست مي خورند ، نوميد مي شوند . ولي همين زمان است که آنها به شما نياز دارند . فرياد زدن ، جيغ کشيدن و کتک زدن کمکي نمي کند و باعث نفرت آنها از شطرنج و رقابت مي گردد .

2- محکم باشيد ، از آنها پشتيباني کنيد و تشويقشان کنيد

وقتي کودکانتان مي برند ، اين عالي است تشويقشان کنيد . گرچه وقتي مي بازند ، حتي بيشتر به تشويق و حمايت نياز دارند . اين زماني است که آنها بيشتر به شما نياز دارند . در اين زمان آنها بيشتر به شما نياز دارند .در اين هنگام آنها بيشترين آسيب را مي بينند و نياز به تشويق دارند و بايد حس کنند که شما هنوز آنها را دوست داريد و از آنها حمايت مي کنيد .

3- شطرنج را براي آنها مفرح و انگيزه بخش سازيد

کودکان معمولا در تمرکز کردن براي مدت طولاني مشکل دارند . بنابراين شما بايد در هر زمان ، يک بازي را در نظر بگيريد و از بحث راجع به بازي ها و حريفان آينده اجتناب کنيد . به آنها بياموزيد تا در هر حرکت و هر بازي تمرکز داشته باشند . و زماني که آن بازي به پايان رسيد حالا بر بازي آينده تمرکز کنيد .

4- ريتينگ اهميتي ندارد

بسياري ازمربيان ووالدين در مورد ريتينگ نگران هستند . اين تنها يک عدد است . ريتينگ در سنين کودکي بي اهميت مي باشد و در چنين سنيني طبيعي نمي باشند و بستگي به محل زندگي کودکان دارد .

بعلاوه بيشتر کودکان در اينترنت به بازي شطرنج مي پردازند و مي توانند در بين مسابقات بهتر شوند بنابراين ريتينگ آنها در پشت ميز ( صفحه شطرنج ) نمي تواند اين امر را انعکاس دهد . به نونهالان بياموزيد در مقابل وضعيت ( پوزسيون ) بازي کنند و نه در مقابل حريفان . به آنها اجازه ندهيد حريفان خود را بزرگ کرده و يا آنها را دست کم گيرند .

5- اصول شطرنج را رعايت کنيد

به کودکانتان بياموزيد اصول پايه ( اوليه ) شطرنج را رعايت کنند

· کنترل مرکز! – مرکز شامل خانه هاي e4 ، e5 ، d5 ، d4 مي باشد . بنابراين هرگاه بازي را شروع مي کنيد ، پياده هاي خود را در مرکز قرارداده و مرکز را تا آنجا که ميتوانيد کنترل و اشغال کنيد .

· سوارهاي خود را به سرعت گسترش دهيد – اسب ها و فيل ها يتان را بيرون آوريد . اين کار را قبل اين که بخواهيد حريف را کيش و مات کنيد انجام دهيد .

· در سريعترين زمان قلعه برويد – در اولين فرصت قلعه برويد تا به شاه خود امنيت بخشيد . بياد داشته باشيد در صورتي که شاه شما در امنيت نباشد ، نمي توانيد پيروز شويد و اول شما کيش و مات مي شويد . بنابراين قلعه رفتن را فراموش نکنيد ! بعد از اين که قلعه رفتيد ، با گسترش وزير خود ارتباط رخ هاي خود را برقرار سازيد .

· از سوارهاي خود حمايت کنيد و آنها را بدون حمايت رها نکنيد . هريک از سوارهاي شما خيلي ارزش دارند بنابراين آنها را از دست ندهيد .

· لذت ببريد ! به زيبايي ببريد و با ا فتخار شکست بخوريد ! اول و بيشتر از همه شطرنج بايد سرگرمي باشد . گاهي مي بريد و گاهي مي بازيد و همه اين ها جزئي از بازي است . وقتي پيروز شديد جوانمرد باشيد و از زدن حرف هاي ناپسند در مورد حريف و تمسخر او خودداري کنيد . و هنگانم شکست جوانمردتر بوده و ناراحت نباشيد . با حريف خود دست داده و به او تبريک بگوييد . اين کار موجب دوستي خوب و طولاني بين شما خواهد شد .

6- گذشته را فراموش کنيد

هر نونهالي بازي هاي بدي خواهد داشت . اگر بخواهيد بازي را بررسي کرده تا از اشتباهات درس بگيريد خيلي خوب است . ولي خيلي در مورد شکست خود را سرزنش نکنيد . بازيکنان بايد ادامه داده و بر بازي آينده تمرکز کنند . به کودکان خود کمک کنيد تا آرامش داشته و بر دورهاي آينده تمرکز کنند . عصبانيت و ناراحتي در مورد يک شکست هيچ گونه کمکي به شما نمي کند . در غير اين صورت بازي هاي آينده را تحت تاثير قرار خواهد داد .

7 – بسرعت بازي نکنيد

به کودکان خود بياموزيد تا از زمان خود درهمه مراحل بازي بدرستي استفاده کنند . بسياري از کودکان حرکت خود را با سرعت حريفشان انجام مي دهند . اين کار را نکنيد ! با سرعت خود بازي کنيد . حتي وقتي آنها وضعيت برنده دارند ، ضمن مراقبت از زمان خود بايد مواظب دام ها و حملات متقابل حريف نيز باشند . سخن مشهوري است که مي گويد : پايان نمي يابد تا زماني که پايان يابد . بنابراين هر حرکت در هر وضعيت مهم است .

7- نيروي ( انرژي ) خود را حفظ کنيد

من مي دانم که اين کار سخت است . با اين وجود تلاش کنيد به کودکان خود کمک کنيد تا نيروي خود را حفظ کنند . بسياري از کودکان دوست دارند تا بدوند وبازي کنند . اين خيلي خوب است ولي نه 30-15 دقيقه قبل از شروع بازي . آنها بايد به آرامي قدم بزنند و هواي تازه استفاده کنند ، تمرکز کرده و ذهن خود را براي نبرد بعدي آماده کنند .

ترجمه علي قائم مقامي

ماهنامه شطرنج شماره 217 فروردين 1388

---

[1] - مترجم – پسر سوزان پولگار نیز اکنون مشغول فراگیری شطرنج شده است .

بازنگري در مورد موفقيت شطرنج بازان نونهال

زنگ خطري براي شطرنج ايران

شايد يکي از دلايل نوشتن اين مقاله مطلبي بود که در يکي از سايت ها در مورد قهرمان حال حاضر نونهالان شطرنج جهان آرين غلامي اين کوچولوي با اخلاق و دوست داشتني ديدم .
اين سخن را به جد مي گويم که تمام مطالب ارائه شده زير فقط از روي دل سوزي است و خود صادقانه اذعان دارم ممکن است من نيز گاهي از روي احساس و دل سوزي ، در مورد فرزندم دچار اين خطا و اشتباه شوم . به باور اين جانب که شايد تقريباً از همان شروع به کار مجدد فدراسيون شطرنج از سال 1368 کما بيش با عنوان هاي گوناگون (‌بازيکن – داور – مربي – سرپرست و ... ) با اين رشته زيبا در ارتباط بوده ام اکنون شطرنج در آستانه تحولي بزرگ قرار دارد . اما اين تحول ، جز در راه صحيح گام بر داشتن ميسر نيست .
اين که چرا اين تحول صورت خواهد گرفت بسيار روشن است و دليل آن سرمايه گزاري براي نونهالان و نوجوانان و تشويق آنان از سوي خانواده هاي آنان است .
اما توجه داشته باشيد براي رسيدن به سر منزل مقصود ، دوست داشتن و علاقه يک خانواده شرطي لازم است ،اما کافي نيست .اما منظور من از سر منزل مقصود آن نيست که شايد بسيار از خانواده ها در ذهن خود دارند . سرمنزل مصود قهرماني جهان در 8 يا 10 سالگي نيست . کشور ما پيش از اين نيز اين عنوان ها را در رده سني داشته است . سيد جواد علوي ،‌آتوسا پورکاشيان و....
اما شايد همين عزيزان دوست داشتند به جاي قهرماني نونهالان جهان اکنون در عرصه جهاني شانه به شانه برترين هاي اين رشته به رقابت مي پرداختند .
من به شخصه با هيچ نوع مطلب و نقد مخالفتي ندارم و معتقدم همين تضارب آراست که در کنار هم انديشي به رشد و پيشرفت مي انجامد ولي بايد توجه داشت ،‌نبايد اين طور تصور کنيم چون آرين غلامي در مسابقه ماه پيش قهرمان جهان شده و در مسابقه فجر نوجوان هفتم شده راه را اشتباه مي رود .
افق ديد ما در شطرنج بايد دور دست ها را هرف قرار دهد . اين قهرماني ها مقطعي است و متاسفانه ممکن است باور ها ي ما را به خطا برده و بيراهه را به جاي راه به ما نشان دهد .
آرين غلامي چه اول جهان باشد و چه هفتم کشور بايد راه طولاني موفقيت را آهسته و پيوسته طي نمايد . آرين غلامي ها آن روزي موفق هستند که افق هاي دور دست را نشانه روند .
باور کنيد من نيز از قهرماني نونهالان ايران در عرصه جهان و آسيا خوشحال مي شوم ولي اين قهرماني ها نبايد چشم هاي ما را به روي واقعيت ببندد . و واقعيت اين است که شطرنج ما براي رسيدن به موفقيت کارهاي بسياري بايد انجام دهد و راه درازي در پيش دارد . قهرمان پروري در اين رشته بايد بصورت پروژه بلند مدت مد نظر قرار گيرد . (‌از کليه والدين عزيز در خواست مي کنم که مقاله مربي و مادر شطرنج از سوزان پولگار را در همين وبلاگ حتماً بخوانند )
اما سخني نيز با فدراسيون شطرنج و مسئولين مربوطه که به نظر من بايد با توجه به ويژگي خاص حال حاضر شطرنح و بخصوص در رده هاي سني که تماماً از سوي خانواده هاي محترم هدايت و پشتيباني مي شوند کميته و يا مرکز مشاوره اي را بنا نهاده و بعضاً خطاهاي عمدي و يا سهوي اين عزيزان را در ارتباط با فرزندان و عزيزانشان به آنان نشان داده و با مشاوره هاي صحيح در اعتلاي اين رشته جذاب گام بر دارد .
شايد با اين مشاوره ها هزينه هاي انجام شده از سوي آنان نيز ساماندهي شده و در بهينه سازي بودجه مصرفي نيز موثر واقع شود و درصد خطاي موفقيت در مورد اين عزيزان را کاهش دهد.
البته سخن در اين مورد بسيار است و شطرنج اکنون به عنوان يک علم نيازمند توجه بسيار در زمينه هاي مختلف مثل تغذيه ، روانشناسي ،‌مديريت و ... در کنار تدريس علمي آن مي باشد .
در فرصت مناسب تر به اين زمينه ها نيز خواهيم پرداخت .