استراتژی در شطرنج

استراتژی در شطرنج
گزیده ای از شطرنج قدم به قدم از فرانک مارشال و جی.سی. اچ مکبث
درآمدی بر استراتژی شطرنج

یک خواننده با هوش ممکن است سوال کند : چرا من باید استراتژی در شطرنج را مطالعه کنم در حالی که من تنها دانش کمی از شروع بازی دارم؟ پاسخ این سوال این است که یاد گیری شطرنج تا حدی شبیه به یادگیری زبان است. ما همگی می دانیم که بچه ها قبل از فراگیری دستور زبان یک سری واژه را یاد می گیرند و در حقیقت بسیاری از مردم از همه ملیت ها بدون این که به خود زحمت یاد گیری قواعد و اصول زبان مادری را بدهند وارد عرصه زندگی می شوند. در شطرنج , دانش حرکات و چگونگی بازی تحت یک سری شرایط داده شده برابر است با یادگیری واژگان در زبان می باشد و دستور زبان را می توان را می توان بررسی و تحلیل شروع بازی تلقی کرد که ما آن را برای برای مراحل بعد در نظر می گیریم و تا آن موقع شما بهتر است برای آماده ساختن خود در واریاسون های پیچیده و متعدد در شروع بازی های مختلف خود را آماده سازید.

چند نکته در مورد اصول شروع بازی و استراتژی در شطرنج

بازی شطرنج شامل سه مرحله است : شروع بازی ؛ وسط بازی و آخر بازی .
شروع بازی شامل 6 و یا 8 حرکت اول می باشد وقتی هر دو طرف تلاش می کنند تا نیرو های خود را به مرکز درگیری برسانند جایی که بیشترین قدرت را علیه دفاع حریف بکار گیرند. تا این لحظه در موقعیتی هستید که اصول زیر را با در نظر گرفتن اصول گشایش بازی که تجربه ثابت نموده است نمی توند از معافیت از مجازات جدا باشد؛ فرا گیرید.

*اجتناب از دوبار حرکت دادن یک مهره در مرحله شروع بازی یک استراتژی خوب در شطرنج است.

این به معنی این است که وقتی شما یک مهره را گسترش داده اید نباید آن را تا زمانی که سایر مهره ها را گسترش داده اید ؛ حرکت دهید. اگر مهره ای مورد حمله واقع شد ؛ البته باید آن را حرکت داد ولی این نقض قاعده فوق نیست همان طور که حریف در همه احتمالات از اصول در حمله به مهره شما تخطی کرده است. که در نهایت ثابت شده است این مسئله به نفع شماست.
در یک استراتژی برتر شطرنج ، اسب ها را قبل از فیل های جناح مربوط به خود گسترش دهید.
این اصل به این معنی نیست که هر دو اسب باید قبل از فیل گسترش پیدا کنند بلکه به این معنی است که توصیه می شود اسب شاه را قبل از فیل شاه و به طرز مشابه در جناح وزیر عمل کنید.
بازی زیر مثالی از پیامد هایی است که ممکن است با نادیده گرفتن اصول و استرتژی مذکور اتفاق بیافتد.

White Black
1.e4 e5
2.Nf3 d6
3.Bc4 Bg4

در اینجا سیاه ازپیروی از اصول استرتژی با حرکت دادن فیل به جای اسب خودداری کرده است.

4.Nc3 Nc6
5.0-0 Nd4

سیاه دوباره با حرکت دادن اسب برای بار دوم از اصول استراتژی تخطی نمود .

6.Nxe5 dxe5

بهترین حرکت . اگر سیاه در حرکت ششم 6...Bxd1 را بازی کند ، سفید در دو حرکت مات می کند :

7.Bf7+ Ke7
8.Nd5#,

حرکت متن یک پیاده ضعیف با پوزسیون نامطمئن را برای سیاه بوجود می آورد.

*استراتژی صحیح این است که هر دو اسب خود را قبل از فیل وزیر خود گسترش دهید.
* استراتژی صحیح این است که مهره های خود را تنها در یک جناح گسترش ندهید.
* یک استرتژی خوب شطرنجی بعنوان یک قاعده این است که در شروع بازی مهره خود را به زمین حریف نفرستید.
این اصل آخری به این معنی است که شما نباید یک مهره را فراتر از عرض چهارم قرار دهید تا زمانی که مهره های دیگر را گسترش داده و آماده حمایت از هرگونه حمله ای که این مهره می خواهد در زمین حریف انجام دهد ، بشوید. هرچند در بعضی از فرم های شروع بازی این اصل مورد توجه قرار نمی گیرد( به عنوان مثال در گشایش اسپانیایی ). ولی در آن صورت مهره شما به یک مهره مهم حریف که برای دفاع نیاز دارد ،حمله ور می شود.
*استراتژی صحیح این است که اگر قلعه رفته اید به حریف اجازه باز کردن ستون روی شاه خود را ندهید.
* استراتژی صحیح این است که از آچمز کردن اسب دشمن قبل از قلعه رفتن حریف ( بویژه وقتی خودتان در جناح شاه قلعه رفته اید ) خودداری کنید .
* یک استرتژی خوب شطرنجی این است که از تعویضی که باعث گسترش دیگر مهره حریفتان می شود خودداری کنید.
ممکن است تصور شود که دلیل این اصل بسیار واضح است اما بسیاری از مبتدیان همواره به آن بی توجه اند. هرچند اگر مهره ای که با این تعویض گسترس می یابد ، وزیر باشد جبران شما برای از دست دادن زمان در گسترش نیروها می تواند با حمله به وزیر حریف (که بعنوان یک قاعده نباید در شروع بازی زود بیرون آورده شود ) صورت گیرد.

* یک استراتژی خوب شطرنجی این است که از تعویض زود هنگام فیل ها با اسب ها در شروع بازی اجتناب کنیم.
مشاهده کرده اید که در مراحل اولیه بازی فیل ها برد بیشتری نسبت به اسب ها دارند بنابراین توصیه می شود آنها را تاجایی که امکان دارد حفظ کنید. بتدریج هر چه به مراحل پایانی بازی نزدیک می شوید اختلاف بین این دو مهره کمرنگ تر می شود تا جایی که در آخر بازی بدلیل اینکه اسب قدرت بیشتری پیدا می کند چرا که قادر است در کلیه خانه های سیاه و سفید صفحه مانور دهد ولی فیل تنها در خانه های سفید و یا سیاه می تواند حرکت کند.

پایان قسمت اول